به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از فردای اقتصاد، شاخص مدیران خرید (PMI) برای مهرماه نشان از رکودی گسترده و همه شمول در بخش ساخت و ساز دارد. به طوری که بدون در نظر گرفتن ماه های فروردین که تمام صنایع نیمه تعطیل هستند، این پایین ترین شامخ مسکن است؛ به عبارتی شاهد گسترده ترین رکود ملکی هستیم.
شامخ یا همان شاخص مدیران خرید عددی بین صفر تا صد دارد. شیوه تهیه این شاخص هم به این صورت است که در پایان ماه، اتاق تعاون ایران از مدیران بخش مسکن ۱۲ سوال کیفی پرسیده می شود که پاسخ آنها کاهش، افزایش یا بدون تغییر است.
حال برای کمی کردن این شاخص کیفی، به جای پاسخ های فوق عدد گذاشته می شود. به این صورت که اگر تولید کاهش یافته باشد، عدد صفر در نظر گرفته می شود و اگر افزایشی باشد عدد ۱۰۰، عدم تغییر هم عدد ۵۰ می گیرد.
به این ترتیب هنگامی که شامخ کمتر از ۵۰ می شود نشان می دهد که میزان فعالیت های ساختمانی مانند تولید و ارائه خدمات، نسبت به ماه گذشته کاهش داشته است. به این ترتیب مقایسه سری زمانی اعداد این شاخص کار چندان درستی نیست، زیرا که این شاخص به نوعی کیفی است.
به عنوان مثال فرض کنید سه سازنده وجود دارند که از آنها نظرسنجی می شود. اگر این افراد تولیدشان در ماهی که گذشته نسبت به ماه قبلی حتی یک واحد هم کاهش یافته باشد عدد صفر برای پاسخشان در نظر گرفته است و با توجه به این که همه بنگاه ها اعلام کاهش تولید کرده اند عدد شامخ صفر می شود.
اما اگر یک بنگاه با افت شدید ۱۰ واحدی تولید مواجه شده باشد و دو بنگاه دیگر هر کدام یک واحد تولیدشان را افزایش داده باشند، عدد دو بنگاه صد می شود و یک بنگاه که کاهش تولید داشته صفر. عدد شامخ در این حالت ۶۷ می شود. این در حالی است که در حالت اول تولید کل در مجموع سه واحد کم شده و در حالت دوم هشت واحد.
به این ترتیب می توان گفت که با شامخ نمی توان مقدار کاهش تولید یا حتی شدت کاهش تولید را نشان دهد. شامخ تنها گستردگی تغییرات فعالیت های بنگاه ها را نشان می دهد.
در همین رابطه هم می توان به اثر فصلی بر شامخ اشاره کرد. به عنوان مثال در فروردین ماه هر سال به علت نیمه تعطیل بودن، شامخ افت بسیار شدیدی را تجربه می کند. علت هم این که اغلب بنگاه ها فعالیتشان در تعطیلات نوروز تعطیل می شود و به همین خاطر با گستردگی بالای کاهش تولید عدد شاخص مدیران خرید هم معمولا به کمترین میزان می رسد.
همچنین نمی توان عدد شامخ برای دو ماه با فاصله را با هم مقایسه کرد. به عنوان مثال اگر در خرداد و آذر شامخ ساختمان عدد ۵۰ را نشان دهد، این به معنی برابری سطح فعالیت های ساختمانی در این دو ماه نیست بلکه تنها نشان می دهد که در هر دو ماه نسبت به ماه قبلشان شاهد تغییری در فعالیت های اقتصادی نبودیم.
بدترین شامخ ساختمان در مهرماه ثبت شد
حال همانطور که بالاتر توضیح داده شد، اعداد شامخ برای فروردین ماه ها چندان معتبر نیست زیرا به علت تعطیلات نوروز اغلب کسب و کارها نیمه تعطیل هستند و فعالیت هایشان نسبت به ماه قبلی (اسفند) کاهش می یابد. به خاطر همین اگر فروردین را کنار بگذاریم، در ماه گذشته شاهد یکی از همه شمول ترین رکودها در بازار ساخت و ساز بودیم.
به طوری که شامخ به ۳۷ رسید که کمترین میزان آن از هنگام انتشار، یعنی مهر ۹۸ بود. رسیدن شامخ به عدد ۳۷ نشان می دهد که فعالیت های بخش بزرگی از سازندگان در ماه گذشته رکودی و کم شده است. این برای دومین ماه پیاپی است که شامخ ساختمان کمتر از ۵۰ است و فعالیت سازندگان رو به رکود می رود.
اتاق تعاون هنگام تهیه شامخ مسکن از شرکت کنندگان ۱۲ سوال می پرسد که البته در این میان تنها سوال تغییرات میزان فعالیت های انجام شده است که عدد شامخ را مشخص می کند ولی ۱۱ سوال دیگر هم حاوی نکات جالبی هستند.
دو سوال دیگر در خصوص میزان سفارشات جدید و میزان فروش کالا است که با رسیدن اعداد آن ها به ۳۱.۷ و ۳۲.۸ نشان از تعمیق معاملات ملکی در ماه گذشته دارد. پیش تر هم در گزارش های مسکن مرکز آمار و بانک مرکزی شاهد بودیم که در مهر معاملات مسکن با افتی بیش از ۱۰ درصدی مواجه شده است. این رکود در شرایطی است که مهرماه دوباره بازارها متلاطم شدند و ارز جهش هشت درصدی را تجربه کرد.
نکته جالب اما افت نسبی قیمت مسکن در ماه تلاطم بازارها است. شاخص مرکز آمار که اثر جنس معاملات از آن حذف می شود در ماه گذشته افت خفیف یک درصدی را نشان می داد. حالا یکی از سوالات هم به این مربوط است؛ قیمت محصولات تولیدشده که به عدد ۳۷.۶ رسیده و حاکی از افت نسبی قیمت ملک در ماه گذشته است.
