خاک‌خوری ۳۰ ساله اصلاح قانون کنترل و نظارت ساختمان

به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از مهر، در حالی سالگرد تخریب ساختمان متروپل را پشت سر می‌گذاریم که این حادثه دلخراش موجب از بین رفتن تعدادی از هموطنانمان در استان خوزستان شد. در سالگرد این حادثه ناظر اول که زیر نظر سازمان نظام مهندسی است چندین بار گزارش تخلفات را رد کرده بود اما شهرداری به عنوان ناظر نهایی پروژه‌های ساختمانی، گزارش مهندس ناظر را نادیده گرفته و نپذیرفته بود.

این مطلب نشان می‌دهد که مجری ذی صلاح جایگاه خاصی در صنعت ساختمان ندارد و این شهرداری است که تصمیم نهایی را برای ساختمان‌ها خواهد گرفت. وقتی در خیابان‌های کلانشهری چون تهران نیز قدم می زنیم شاهد ساخت وسازهایی هستیم که اصطلاحاً به آن بلندمرتبه سازی می‌گویند و این ساختمان‌ها مشخص نیست چه سرنوشتی پیدا خواهند کرد. در سال ۱۳۹۵ ساختمان پلاسکو با قدمت ۵۴ ساله فرو ریخت و کارشناسان علت این ریزش ناگهانی را نا ایمن بودن ساختمان عنوان کردند.

در این رابطه سال گذشته علیرضا زاکانی شهردار تهران می‌گوید: مدتی است که اقدامات لازم در حوزه ایمن سازی ساختمان‌های سطح پایتخت در ۲۲ منطقه شهر تهران آغاز شده و اصل کار شهرداری در حوزه ساختمان‌های ناایمن شناسایی است؛ چرا که ایست ساختمان‌های نا ایمن هیچ وقت وجود خارجی نداشته است.

بی تردید در پایتخت ساختمان‌های ناایمن زیادی وجود دارند و خطرات ریزش آنها نیز جدی است که از آنها می‌توان به ساختمان آلومینیوم که یکی از ساختمان‌های قدیمی مانند پلاسکو است اشاره کرد که خطر ریزش آن به دلیل نا ایمن بودن بسیار بالاست.

پس از ۴ سال هشدار برای جلوگیری از ساخت و سازهای ناایمن در کشور و تصویب اصلاح قانون نظارت نظام مهندسی فاجعه متروپل، ساختمان نوسازی که از نظر نظام مهندسی مشکلاتی داشت اما شهرداری آن را تأیید کرده بود اتفاق افتاد. تنها به این دلیل که به هشدارهای داده شده توجهی نشد و این ساختمان نوساز فروریخت.

با وجود تمامی هشدارهای داده شده در خصوص ساختمان‌های ناایمن فاجعه متروپل آبادان اتفاق افتاد اما این موضوع نیز موجب نشد تا داستان ساختمان‌های ناایمن، چه قدیمی و چه نوساز جدی گرفته شود و هنوز هم از لیست حداقل ۱۲۹ ساختمان بزرگ و در آستانه خطر که از آن صحبت شده بود خبری نیست و این لیست اعلام نشده است.

به نظر می‌رسد ساختمان‌های قدیمی ایمنی بیشتری نسبت به نوسازها دارند و بهتر است به جای شهرداری سازمان نظام مهندسی ب ساختمان‌ها نظارت داشته باشد تا شاید ساختمان‌های ایمن تری ساخته شود.

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان‌ها

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان پس از ۳۰ سال در آذرماه سال گذشته تصویب شد. اما تا به امروز اجرایی نشده است و نظام مهندسی طبق قانون ۳۰ سال گذشته نظارت‌های را انجام می‌دهد. از سوی دیگر ماده ۱۰۰ قانون شهرداری است که در این مدت به حیاط خلوت تبدیل شده است.

در سال ۱۳۹۹ دقیقاً یک سال قبل از حادثه متروپل؛ قانون بازنگری نظام مهندسی در مجلس تصویب شد در آن زمان نماینده مردم خدابنده در مجلس شورای اسلامی ادامه گفت: دستور کار دوم کمیسیون بررسی کلیات طرح بازنگری در قانون نظام مهندسی بود، این قانون یکی از مباحث بسیار مهم در سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی اصلی حوزه ساختمان است؛ قانون مذکور سال‌ها مورد بازنگری قرار نگرفته و مشکلات متعددی ایجاد کرده است. کلیات طرح بازنگری در قانون نظام مهندسی پس از بررسی به تصویب رسید و مقرر شد جزئیات آن در کمیته‌های مربوطه مطرح و مورد بررسی قرار بگیرد.

به فاصله اندکی از صحبت‌های این نماینده، در خردادماه ۱۴۰۱ ساختمان نوساز متروپل فروریخت. با توجه به هشدارهای سازمان نظام مهندسی درخصوص نا ایمن بودن ساختمان در نهایت ساختمان ساخته شد و داغ بزرگی بر دل مردم آبادان گذاشت.

نقش نظام مهندسی در حادثه متروپل

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در واکاوی فنی فاجعه متروپل گفت: حادثه متروپل را باید بررسی کنیم تا با شناخت زمینه‌هایی که در آن اشکال وجود دارد؛ برای رفع نواقص اقدام لازم را انجام دهیم.

وی ادامه داد: ما باید تمام جوانب را بسنجیم و ببینیم در سازمان نظام مهندسی چه نقشی می‌توانیم در راستای کاهش حوادث داشته باشیم.

حمزه شکیب افزود: در سازمان نظام مهندسی تلاش می‌کنیم تا با یک رویکرد جدید بر پایه و اساس آموزش و قرار دادن آن به عنوان محور اصلی کار، جایگاه تک تک اعضای سازمان نظام مهندسی را در سطح کشور ارتقا دهیم.

وی تاکید کرد: باید با ارتقای آموزش بتوانیم هنر و خلاقیت مهندسان را با هویت واقعی به جامعه نشان دهیم.

شکیب در ادامه خاطر نشان کرد: سوال ما در حادثه متروپل این است که چرا سازمان نظام مهندسی در طراحی نظارت و اجرا حذف شده و چه عواملی باعث شده ساختار سازمان نظام مهندسی را از گردونه طراحی و نظارت حذف کنند و این نظارت و طراحی را به فرد یا افراد فاقد صلاحیت ارجاع دهند.

گارانتی و بیمه راهکاری برای ساخت و ساز اصولی

فرهاد بیضایی، کارشناس مسکن درخصوص تخلفات نظارت مهندسی گفت: تخلفات ساختمان سازی مربوط به بلند مرتبه‌ها نمی‌شود بلکه خانه‌های دو طبقه و ویلایی نیز با تخلف رو به رو هستند، نکته اینجا ست که ریزش یکسری از ساختمان‌ها مانند متروپل جنبه رسانه‌ای پیدا می‌کنند اما نیمی از ریزش‌های ساختمانی که در اثر ساخت وساز غیرایمن به وجود می آیند هرگز رسانه‌ای نمی‌شوند.

وی در ادامه افزود: در بخش تخلفات ساختمان سازی می‌توان به زلزله سرپل ذهاب اشاره کرد که در آن زلزله خانه‌های یک طبقه و دو طبقه نوساز نیز تخریب شدند و استحکام خانه‌های ۲۰ سال ساخت بیشتر از خانه‌های نوساز بود.

بیضایی تاکید کرد: ساخت و سازهای غیراصولی باعث ریزش می‌شود حتی در زلزله ترکیه نیز که نظارت حقوقی و بیمه شکل گرفته بود خانه‌های نوساز بیشترین تخریب را داشته است.

این کارشناس مسکن با اشاره به راهکار جلوگیری از ساخت و سازهای غیراصولی افزود: یکی از راهکارهای اصولی بیمه ساختمان هاست زیرا بیمه‌ها به دلیل اینکه در حوادث باید هزینه پرداخت کنند و برای جلوگیری از پرداخت هزینه‌های بی دلیل نظارت بهتری بر ساختمان‌ها دارند.

وی ادامه داد: راهکار دیگر گارانتی کردن ساختمان است. این گارانتی پس از فروش ساختمان‌ها باعث می‌شود که سازندگان برای اینکه هزینه گارانتی پرداخت نکنند ساختمان‌ها را با کیفیت بهتری بسازند.

در این مدت ساختمان سازی ها بحث برانگیز بوده است چرا که نظارت بر ساخت و ساز به شیوه ۳۰ سال پیش درحال اجرا است و این مسئله خطرات زیادی را به همراه داشته است و شاید اگر قانون نظارت بر ساخت و سازها تغییر کرده و نظارت به شکل اصولی و قانونی شکل بگیرد مشکل غیر ایمن بودن ساختمان‌ها نیز برطرف شود.

فروریختن ساختمان متروپل حادثه‌ای بود که ظهر روز دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱ در خیابان امیرکبیر (امیری) واقع در مرکز آبادان رخ داد. در پی وقوع این حادثه، بخشی از برج شماره ۲ متروپل فروریخت. این حادثه ۴۳ فوتی و ۳۷ نفر مصدوم داشته‌است