چرا مسکن‌های حمایتی در ایران به نتیجه نمی رسد؟

به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از روزنامه تعادل، قیمت مسکن در سال های اخیر در حالی افزایش بی سابقه ای را تجربه کرده که از سوی دیگر، قدرت خرید مردم نیز به شدت پایین آمده و در نتیجه مردم توانایی خرید سرپناه را از دست داده اند.

در این شرایط نزدیک ترین راهی که برای خانه دار شدن افراد به نظر می رسد ثبت نام در طرح های مسکن حمایتی است. طرح هایی که در کشورهای مختلف ضوابط و شرایط مختلفی دارد و عموما برای دهک های پایین اجتماعی در نظر گرفته می شود، اما وضعیت ساخت مسکن های حمایتی در ایران مانند دیگر سیاست های اعمال شده در بازار مسکن چندان راهگشا به نظر نمی رسد.

سرنوشت مسکن های حمایتی در ایران

تقریبا هیچکدام از طرح های حمایتی که دولت در سال های اخیر به اجرا در آورده، به طور کامل به مرحله بهره برداری نرسیده است. هنوز واحدهای مسکن مهر که در دولت احمدی‌نژاد و در دهه 80 به اجرا در آمده به طور کامل تحویل داده نشده است و وظیفه ساخت آن از دولتی به دولت دیگر منتقل می شود.

به تازگی نیز قرار بود در دولت رئیسی 60 هزار واحد مسکن مهر تحویل داده شود که تنها کلید نیمی از این واحدها به صاحبان آنها داده شده است. طرح اقدام ملی مسکن نیز که در دولت روحانی کلید خورد سرنوشتی مشابه با مسکن مهر دارد و برخی متقاضیان آن هنوز چشم به راه تحویل واحدهای خود هستند.

نهضت ملی مسکن هم که با روی کار آمدن رئیسی به‌عنوان شعار دولت انقلابی مطرح شد هنوز با گذشت دو سال هیچ پیشرفتی در آن حاصل نشده است.

بی توجهی دولت به تورم بازار مسکن

طرح های مسکن حمایتی عموما به صورت مشارکتی ساخته می شوند و مردم در چند مرحله متفاوت اقساط تعیین شده را واریز می کنند، اما مسئله ای که در این رابطه مطرح است بی توجهی دولت به هزینه های سنگین ساخت و تورم افزایشی در ایران است. تورم عمومی، تورم مصالح ساختمانی و افزایش دستمزد کارگران باعث می شود هزینه های ساخت روندی صعودی داشته باشد و با برنامه ریزی اولیه آنها با واقعیت مطابقت نداشته باشد.

دولت ها در ابتدا هزینه‌ پایینی را برای قیمت تمام شده مسکن اعلام می کنند و از آنجا که سرعت ساخت این واحدها نیز کند است پس از مدتی در اقساط بعدی مبلغ بیشتری را جهت واریز به مردم اعلام می کنند؛ مسئله ای که برای برخی از متقاضیان غیرمترقبه است و باعث انصراف آنها می شود.

برای مثال دولت احمدی‌نژاد در ابتدا اعلام کرد با هفت میلیون تومان می تواند واحدهای مسکن مهر را به مردم تحویل دهد. ادعایی که پس از گذشت مدت زمان کوتاهی مشخص شد عملی نیست و در نهایت باعث جا ماندن عده زیادی از این طرح شد.

البته این تنها مورد نگاه غیرمنطقی به هزینه های ساخت در زمینه مسکن های حمایتی نیست. در طرح نهضت ملی مسکن نیز رقم پیشنهادی اولیه به انبوه سازان حدود متری چهار میلیون و 500 هزار تومان بود؛ رقمی که برای آنها هیچ جذابیتی نداشت و همین عامل دلیلی شد برای تاخیر در شروع این پروژه. در همان هنگام کارشناسان این حوزه حداقل قیمت ساخت در تهران را متری 10 میلیون تومان برآورد کرده بودند.

پروژه مسکن های حمایتی آخرین دست آویزی است که شاید بتوان به وسیله آن در این وضعیت نابسامان بازار مسکن، دهک های پایین اجتماع را صاحبخانه کرد. بنابراین دولت باید با واقع بینی بیشتری به ساخت این واحدها اقدام کند و سیاست های را تدارک ببیند تا به وسیله آن بتوان مدت زمان تحویل این پروژه ها را به حداقل رساند؛ همانطور که گفته شد بیشتر از 15 سال از شروع پروژه مسکن مهر می گذرد، اما هنوز برخی چشم انتظار تحویل واحدهای خود هستند.