هویت ایرانی در ساختوساز مدرن شهری تبریز
شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی و بزرگترین و تاریخیترین شهر منطقه شمال غرب ایران است. با توجه به حفاریهای صورت گرفته در محوطه مسجد کبود تبریز و شواهد بهدستآمده در طی این حفاریها، محققان قدمت شهر تبریز را تا 5000 سال نیز تخمین زدهاند. با توجه به بیشینه طولانی شهر تبریز و اهمیت و جایگاه آن در طی زمان و همچنین با توجه به اینکه این شهر در برهههای مختلف زمانی – دوران اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، قراقویونلوها، آققویونلوها و صفویان – پایتخت بوده است، بناهای قدیمی و باشکوه فراوانی در آن وجود دارد.
البته زلزلهخیز بودن منطقه و وقوع زلزلههای شدید در طول تاریخ، باعث ویرانیهای متعدد و تخریب بسیاری از بناها و ساختمانهای تاریخی این شهر شده است. علیرغم وقوع این حوادث، امروزه بناهای قدیمی و باشکوه تاریخی فراوانی در تبریز موجود است که برای نمونه میتوان به مساجد جامع، کبود، ثقهالاسلام و صاحبالامر، عمارات استانداری و شهرداری، خانههای امیرنظام، گنجهایزاده، بهنام و مشروطه اشاره کرد.
با توجه به پیشینه این شهر و وجود بناهای متعدد تاریخی در آن، امروزه هم در ساختمانسازی مدرن در سطح شهر نشانههایی از هویت و تاریخ ایرانی وجود دارد.
چند نمونه از ساختمانهای مدرن تبریز که هویت ایرانی نیز در آنها مشاهده میشود، عبارتند از بنای استانداری جدید تبریز، ساختمان جدید شهرداری تبریز، ساختمان مسکونی نجوا و ساختمان آموزشی دانشگاه رشدیه در تبریز است.
بنای جدید استانداری تبریز
با توجه به فرسودگی ساختمان قدیمی استانداری تبریز، کلنگزنی این ساختمان در سال 1385 انجام شد و در سال 1395 افتتاحشده و به بهرهبرداری رسید. در طراحی و ساخت این ساختمان شاخصهای معماری ایرانی اسلامی بهخوبی مدنظر قرارگرفته و رعایت شده است.
کاشیکاری به موجود در نمای این ساختمان یادآور کاشیکاری فیروزهای ساختمان تاریخی استانداری تبریز است.
این بنا دارای زیربنای 10500 مترمربع و اسکلت بتنآرمه است و با مبلغی حدود 210 میلیارد ریال ساختهشده است و از ساختمانهای مدرن تبریز می باشد.
ساختمان جدید شهرداری تبریز
عملیات ساخت ساختمان جدید شهرداری تبریز در سال 1391 و با توجه به قدیمی بودن عمارت تاریخی شهرداری، شروع شد و بعد از 11 ماه این ساختمان به بهرهبرداری رسید.
طراحی این ساختمان مدرن تبریز بر اساس معماری ایرانی اسلامی صورت گرفته و دارای 14 هزار مترمربع زیربنا و هشت و نیمطبقه است.
در این ساختمان از بهروزترین تکنولوژیها و فنآوریها در سیستمهای اعلام و اطفاء حریق، تهویه و ارتباطات داخلی استفاده شده است.
تشابه نمای ظاهری آن به عمارت قدیمی شهرداری تبریز هویت خاصی به این ساختمان بخشیده و آن را چشمنواز کرده است.
در نمای اصلی ساختمان از نمای خانههای قدیمی ایرانی که دارای ارسی – در یا پنجره مشبک که رو به حیاط باز میشود – با شیشههای رنگی بودهاند، الهام گرفته شده است، همچنین استفاده از آجر در نمای این ساختمان بهعنوان یکی از عناصر اصلی معماری ایرانی جلبتوجه میکند.
ساختمان آموزشی دانشگاه رشدیه
ساختمان مؤسسه آموزشی رشدیه تبریز هم یکی از ساختمانهای مدرن تبریز است که با ملاحظات و طراحیهای معماری ایرانی اسلامی ساخته شده و مصالح استفاده شده در این ساختمان و طراحی خطوط و نمای ظاهری هویت ایرانی به این ساختمان بخشیده است.
ساختمان مسکونی نجوا
این ساختمان هم یکی از نمونههای موفق و زیبای طراحی با ملاحظات ایرانی اسلامی و از ساختمانهای مدرن تبریز است که به دلیل استفاده از آجر بهعنوان یکی از مصالح معماری سنتی ایرانی اسلامی و همچنین ترکیب هنرمندانه آن با سنگ نمایی زیبا و چشمنواز را به وجود آورده است.