به گزارش ساختمان آنلاین: دولت سیزدهم از همان ابتدای شروع کار خود اعلام کرد که برنامه ویژه ای برای بخش مسکن دارد. آنطور که گفته شد، قرار است چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال ساخته شود تا بازار مسکن قدری رونق بگیرد و متقاضیان بیشتری خانه‌دار شوند.
اما در طول بیشتر از ۶ ماهی که از فعالیت دولت سیزدهم می‌گذرد، خبر دقیق و گزارش شفافی از این طرح که با عنوان نهضت ملی مسکن شناخته می‌شود به میان نیامد. همین مساله ابهام‌های بسیاری از مطرح کرد و باعث شد تا برخی کارشناسان به صراحت بگویند که اجرای چنین طرحی ممکن نیست.
ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال؛ غیرممکن یا ممکن؟
یکی از افرادی که اجرای طرح مسکن ملی در چهار سال را ممکن نمی‌داند، مدیر بازنگری طرح جامع مسکن است. وی گفت که ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال غیرممکن است.
فردین یزدانی در خصوص ارزیابی طرح نهضت ملی مسکن گفت: از همان ابتدا مشخص بود که واحدها تا آخر سال آماده نمی‌شود. یعنی نمی توان وعده ساخت ۸۵۰ هزار واحد تا قبل از عید را خیلی جدی گرفت. چون ساخت این میزان واحد غیرمنطقی است. یک ساختمان وقتی قرار است ساخته شود، دو سال طول می‌کشد. یعنی در بهترین حالت، این تعداد واحد دو ساله ساخته می‌شود.
وی تاکید کرد: یعنی ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در چهار سال، غیرممکن است. مساله دیگر این است که این طرح فوق، مبتنی بر تامین مالی از طرف بانک‌ها، تامین زیرساخت و البته تامین زمین از طرف دولت است. بخش اول یعنی تامین مالی مترادف با وام است.
یزدانی ادامه داد: در این میان، مبلغ بازپرداخت در توان بخش زیادی از مردم نیست. یعنی حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد مردم حذف می شوند. مگر اینکه دولت یارانه بالا بدهد که با توجه به بودجه و وضعیت فعلی دولت به نظر نمی رسد عملی شود. به نظرم تا پایان دولت و در بهترین شرایط، باز هم ۲ میلیون واحد ساخته نمی‌شود. به نظرم کلنگ این طرح می‌خورد و سال‌ها دست دولت می‌ماند.
یزدانی گفت: راهکار اصلی، بیرون از بخش مسکن است. باید اول وضعیت اقتصاد کشور را ساماندهی کرد تا رشد اقتصادی مثبت شود. در این صورت درآمد خانوار قدری بهبود می‌یابد. در واقع راهکار بخش مسکن، کلان و غیربخشی است.
وی در ادامه گفت: اگر دولت زیرساخت ایجاد کند باز هم شاهد خواهیم بود که نیازمند هزینه است که به نظرم در توان دولت نیست. شاید بتواند با مقیاس کمتر و در قالب رویکردهای اجاره داری این بازار را سامان دهد. این مساله اثربخشی بیشتری دارد. یعنی سالی ۲۰۰ هزار واحد سرمایه‌گذاری کند و مقصد آن، عرضه واحدهای استیجاری ارزان قیمت باشد. در این صورت می‌تواند به سمت گروه های نیازمند حرکت کرده و اثربخشی بیشتری ایجاد کند.
شروط ضروری برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی چیست؟
اما برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که ساخت چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال غیرممکن نیست اما شروطی دارد که باید به آن توجه کرد.
حسام عقبایی نائب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران در این باره که ساخت چهار میلیون مسکن چگونه عملی می شود؟ گفت: به نظر من این کار شدنی است. یعنی کار غیرقابل اجرایی نیست. البته اینکه بخواهیم بدبینانه نگاه کنیم و بگوییم محال است یا حتی خوشبینانه نگاه کنیم بگوییم با سرعت ملایم هم قابل اجراست، درست نیست. زمان ۶ ماه زمان کوتاهی برای ارزیابی این پروژه است.
وی در ادامه گفت: به هر حال برنامه‌ریزی‌های لازم، تامین زمین مناسب، تامین منابع مالی، تصویب قوانین لازم برای تولید مسکن و همه این‌ها ابزارهایی است که برای یک صنعت پایدار مثل مسکن لازم است. قاعدتا دولت باید برای این موارد برنامه‌ریزی کند و متولی اصلی آن یعنی وزارت راه و شهرسازی باید با سرعت بیشتری به این موضوع بپردازد.
عقبایی عنوان کرد: به نظرم بیشتر باید به مردم در این رابطه گزارش داد. باید بیشتر از عملکردها و اقدامات گفت. حتی ممکن است این اقدامات به مرحله اجرا نرسیده باشد ولی باید به مردم اطلاع‌رسانی کرد. این می‌تواند بازار مسکن را از تلاطم و ناموزونی خود خارج کند و یک آرامش به بازار برگرداند. حتی بحث این موضوع و استارت خوردن این پروژه می‌تواند در کنترل قیمت مسکن موثر باشد.
نائب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران در ادامه گفت: اگر بخواهیم موضوع تولید چهار میلیون مسکن را بررسی کنیم، باید به چند مولفه‌ای بپردازیم که برای تولید مسکن لازم است. باید دید این مولفه‌ها و زیرساخت‌ها برای چهار میلیون واحد طی چهار سال وجود دارد یا خیر. به نظر من این مولفه‌ها وجود دارد.
وی اصلی‌ترین شاخصه را مساله زمین دانست و گفت: این مولفه بسیار مهم است و سهم ۷۰ تا ۹۰ درصدی در تولید مسکن دارد. البته زمین‌ها متراکم هستند و دولت باید آنها را مدیریت کند. باید ستاد ملی مسکن شکل بگیرد تا بتوان زمین را در چنین پروژه‌هایی مدیریت کرد. در این صورت، می‌توان ۴۰ درصد مسیر را طی کرد.
نائب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران ادامه داد: بعد از آن، مساله مصالح ساختمانی مولفه اصلی در ساخت مسکن است. باید دید برای چهار میلیون واحد ساختمانی، مصالح ساختمانی داریم یا خیر. باید گفت بله چون صادرکننده مصالح هستیم. تولیدکننده‌های خیلی خوبی داریم که با محصولات درجه یک خارجی رقابت می‌کنند. پس در این حوزه هم دغدغه‌ای نداریم.
وی ادامه داد: موضوع دیگر نیروی انسانی است. به نظرم در این حوزه هم مشکلی نداریم. یعنی نیاز به وارد کردن نیروی خارجی هم نداریم. کما اینکه بسیاری از کشورها برای انجام یک پروژه، اقدام به واردکردن پیمانکار خارجی می‌کنند. تنها مساله هماهنگ‌سازی و مدیریت باقی می‌ماند. امیدوارم این اتفاق را شاهد باشیم و به نظرم باید از نیمه‌های ۱۴۰۱ باید انتظار این را داشته باشیم که کار عملیاتی شود.
برخی قوانین دست و پا گیر است
عقبایی گفت: تنها نکته‌ای که باقی می‌ماند تغییر سبک مدیریت ساختمان است. سازمان نظام مهندسی قدری قوانین دست و پاگیری دارد. تعداد مهندسان باید از نظر کیفیت، مورد بررسی قرار گیرد. اینکه تعداد مهندسان را زیاد کنیم، لزوما نمی‌تواند به تولید ساختمان پایدار در کشور منجر شود.
وی ادامه داد: در واقع باید بروکراسی را از پیش پای انبوه‌سازان برداشت تا آنها انگیزه فعالیت داشته باشند. تسهیلات بانکی کارا و موثر داشته باشیم که کاهش درآمد دهک‌های پایین جامعه را جبران کند. اگر این اتفاق‌ها بیافتد و در کنار آن، یک رنسانس بنیادین به نام صنعتی سازی ساختمان در بخش تولید داشته باشیم، اتفاق‌های خوبی می‌افتد. ما در کشورمان ۱۰ تا ۱۵ درصد صنعتی سازی ساختمان محقق شده است. برای اینکه یک دگرگونی در این حوزه اتفاق بیافتد، باید روش تولید مسکن را تغییر داد که مهم‌ترین راه برای این کار، روی آوردن به صنعتی‌سازی است.
مساله برنامه ریزی دقیق و گزارش اجرای یک پروژه به خصوص در بخش مسکن اهمیت بسیاری دارد. همانطور که بسیاری از کارشناسان بر این مساله تاکید می‌کنند، اگر شروط اجرای طرح نهضت ملی مسکن فراهم شود می‌توان ساخت چهار میلیون خانه را امکانپذیر دانست اما باید گزارش دقیق آن هم به وضوح اعلام شود. در این صورت مشخص می‌شود که عملکرد واقعی دولت سیزدهم در این بخش و در هر بازه زمانی به چه صورت بوده است.
ایسکانیوز
