پیش از سال 1950، زنان معمار موفق و مستعد بسیاری بودند که به جرم معمار زن بودن گمنام ماندند. به دلیل فرهنگ مردسالار دنیا، معماران مرد مانند لو کوربوزیه، میس، رایت و کان، مشهور شدند. این در حالی است که برخی از این مردان از همکاران زن خود الهام گرفتند؛ اما صاحبان اصلی هنر یعنی معماران زن به جرم معمار زن بودن در تاریخ معماری ناشناخته باقی ماندند. در اینجا قصد داریم چند تن از این زنان گمنام ولی موثر در تاریخ معماری را معرفی نماییم.
سوفیا هایدن
در سال 1869، سوفیا هایدن بنت در سانتیاگوی شیلی چشم به جهان گشود. پدرش اهل شیلی و مادرش آمریکایی بود. در سال 1890، به عنوان اولین معمار زن دانشگاه ام آی تی فارغ‌التحصیل شد. با وجود داشتن مدرک معماری از یک دانشگاه معتبر، نتوانست کار موردعلاقه‌اش را پیدا کند. پس از تلاش زیاد، هایدن بنت ترجیح داد در دبیرستان طراحی فنی بوستون، تدریس کند.
در سال1891، هایدن بنت در مسابقه بهترین طرح برای “ساختمان زنان” شرکت کرد. برخلاف دوره‌های قبل، در این دوره فقط زنان حق شرکت داشتند. هایدن، با استفاده از پایان‌نامه خود، طرحی را به سبک رنسانس ایتالیا برای ساختمانی سه طبقه پیشنهاد داد. این معمار زن باهوش، یک هزار دلار برای طراحی خود دریافت کرد. با تأسف، جایزه مردان برنده در دوره‌های قبل ده برابر هایدن بود.
هایدن در طول کار از فشار سنگین کار و مدیریت ناراحت بود. این معمار زن به دلیل استرس و فشار کاری زیاد دچار افسردگی شد و مدتی در آسایشگاه بستری بود. او آینه عبرت برای زنان شده بود تا معماری را انتخاب نکنند. بسیاری با مشاهده وی متقاعد شدند زنان برای معماری خلق نشده‌اند. پس از مدتی، به خاطر سختی کار، هایدن معماری را کنار گذاشت.
ماریون ماهونی گریفین
ماریون ماهونی گریفین، اولین معمار زن تحصیلکرده در جهان و اولین کارمند فرانک لوید رایت بود. او در سال 1871 متولد شد. پس از دبیرستان، در دانشگاه ام آی تی در رشته معماری ادامه تحصیل داد و در سال 1894 فارغ التحصیل شد. سپس، مدتی برای پسر عموی خود کار کرد. پسرعموی ماهونی با چندین معمار بزرگ از جمله رایت شریک بود. بعد از آن، رایت، ماهونی را در سال 1895 استخدام کرد. ماهونی اولین کارمند رایت بود. پیشرفت چشمگیرسبک پرایری مدیون ماهونی است. کارهای آبرنگ ماهونی در مدت زمانی کوتاه به سطح کارهای رایت رسید. در آن زمان، آن کارها در نظر رایت معمولی بود و به هیچکدام اهمیت نمی‌داد.
آنها تا سال 1909 با هم همکار بودند. بعد از آن، رایت به اروپا رفت و ماهونی، پیشنهاد او را برای پذیرش مسئولیت استودیو رد کرد. سپس، جانشین رایت، ماهونی را استخدام کرد به این شرط که ماهونی بر طراحی کنترل کامل داشته باشد. در سال 1911، وی با والتر برلی گریفین ازدواج کرد. والتر نیز با رایت همکاری می‌کرد. آنها مسئولیت طراحی پایتخت استرالیا، کانبرا را به عهده گرفتند. این زوج برای نظارت بر این پروژه به استرالیا مهاجرت کرده و بعد از آن به هند رفتند. در هند کار خود را ادامه دادند تا اینکه در سال 1937 گریفین درگذشت. پس از مرگ وی، این معمار زن فعال، برای همیشه از معماری کناره‌گیری کرد. وی در سال ۱۹۶۱ درگذشت.
آیلین گری
در سال 1878، آیلین گری در خانواده‌ای ثروتمند و اشرافی در انیسکورتی ایرلند به دنیا آمد. در سال 1902، گری، پس از تحصیل هنر در لندن، به پاریس رفت تا تحصیلات خود را ادامه دهد. گری پس از مطالعه اثر جلادار سوهو، استودیویی را با هنرمند ژاپنی سیزو سوگوارا افتتاح کرد تا در رشته خود استاد شود. وی با لوازم خانگی به شهرت دست یافت. در مدتی کوتاه، مشتریان ثروتمند جذب کار طراحی داخلی او شدند و پیشنهادهای کاری فراوانی را دریافت کرد. این معمار زن خوش‌ذوق از صفحه‌های جلادار برای تقسیم فضا استفاده می‌کرد تا خطوط بین مبلمان و معماری را محو کند.
آیلین گری بعد از کسب تجربه‌های فراوان در زمینه طراحی داخلی، خانه تعطیلات ای-1027 را در جنوب فرانسه با نامزد خود ژان بدوویچ طراحی‌کرد. گری از این خانه به عنوان آزمایشگاه برای آزمایش طرحهای مبلمانش استفاده می‌کرد. این خانه برجسته‌ترین اثر وی محسوب می‌شود. پس از جدایی از بدوویچ، گری از این خانه دوری گزید.
این معمار زن مستعد بقیه عمر خود را وقف طرحهای معماری کرد. در سال 1937، طرح های او در نمایشگاه پاریس به نمایش درآمد. با این حال، او از جامعه فاصله گرفت و تنها دو پروژه دیگر، برای استفاده شخصی، ساخت. به تدریج در اواخر دهه 1960 کارهای او به فراموشی سپرده شد و سرانجام در سال 1976 درگذشت.
در حال حاضر، دو نمایشگاه دائم در فرانسه و ایرلند در رابطه با این معمار زن بااستعداد برپا است. هدف هر دو نمایشگاه احیای شهرت ازدست رفته گری به عنوان یکی از پیشگامان اصلی مدرنیسم در کنار لوکوربوزیه و میس فن در روهه است.
لی‌لی ریچ
بسیاری از معروف‌ترین آثار میس فن در روهه، به ویژه در زمینه طراحی مبلمان، مدیون این معمار زن است. میس بدون لی‌لی ممکن نبود موفق به خلق این آثار شود. میس فن در روهه به ندرت به نظر کسی اهمیت می‌داد، اما همیشه مشتاق شنیدن نظر لی‌لی بود.
در ژوئن سال 1885، ریچ در برلین بدنیا آمد. پس از دبیرستان به وین رفت تا قلاب دوزی صنعتی یاد بگیرد؛ شغل طراحی در آن زمان برای زنان پردرآمد و مناسب بود. پس از بازگشت به برلین، در سال 1911، به طراحی مد و مبلمان مشغول شد. وی به دویچر ورکبوند (فدراسیون کار آلمان) پیوست و در سال 1920، اولین مدیر زن آنجا شد.
او به خاطر کار طراحی به فرانکفورت رفت و در آنجا با میس فن در روهه آشنا شد. رابطه این دو نفر روزبه‌روز نزدیکتر شد و ریچ شروع به کار در دفتر میس کرد. در سال 1928، این دو نفر مدیریت هنری غرفه آلمان در نمایشگاه جهانی بارسلونا را به عهده گرفتند. حاصل این نمایشگاه طراحی برجسته میس بود. این طرح مدت‌ها یکی از آثار معروف مدرنیسم محسوب می‌شد. اندکی پس از آن، میس، ریچ را به عنوان مدیر ساختمانی (که به مدرسه باوهاوس تبدیل شد ) منصوب کرد. میس رئیس آنجا بود. پس از آن كه این مدرسه در سال 1933 تحت فشار حزب سوسياليست ملي تعطيل شد، مسئولیت او کمتر شد.
در طول جنگ، معمار زن ما به فعالیت خود برای خلق چندین اثر کوچک ادامه داد. در سال 1937، مشارکت 12 ساله او با میس با رفتن وی به آمریکا به پایان رسید. ریچ بیش از 4000 نقاشی خود را با قاچاق از بمباران نجات داد. وی آنها را به یک انبار در خارج از برلین انتقال داد. در سال 1939، استودیوی وی بمباران شد و او برای کار به یک سازمان مهندسی عمران اعزام شد. ریچ تا سال 1945 در آنجا به فعالیت ادامه داد. .
پس از جنگ، او به تدریس طراحی داخلی و تئوری ساختمان در دانشگاه هنر برلین پرداخت. همچنین او در احیای ورکبوند مشارکت داشت اما در سال 1947، سه سال پیش از قانونی شدن این امر درگذشت.
شارلوت پریاند
شارلوت پریاند هنگام تحصیل در رشته طراحی مبلمان در پاریس، برای کار در استودیوی لو کوربوزیه درخواستی ارسال کرد اما با بی‌توجهی این معمار مرد مغرور روبه‌رو شد. وی با این اظهار نظر کار شارلوت را رد کرد: «ما در اینجا کوسن گلدوزی نمی‌کنیم». ولی بعدا ورق برگشت. کوربوزیه تحت تأثیر آثار شارلوت در سالن دی اوتومن قرار گرفت و به او شغل طراحی مبلمان را پیشنهاد كرد.
یک سال پس از پیوستن به استودیوی وی، پریاند سه صندلی را با بهترین طراحی برای لو کوربوزیه تولید کرد. نام این صندلی‌ها، بی 301، بی 306 و ال سی دو گرند کامفورت بود.
در دهه 1930 به چپ گرایش پیدا کرد و به فعالیت در سازمانهای چپ‌گرا پرداخت. در سال 1937 اتحادیه هنرمندان مدرن را تأسیس کرد. وی ویژگی انسان‌دوستانه را به آثار منطقی لو کوربوزیه اضافه کرد. هدف این معمار زن تولید مبلمان مفید و جذاب برای توده مردم بود.
در سال 1940، پریاند، جهت مشاوره وزارت تجارت و صنعت به ژاپن دعوت شد. دو سال بعد، به دلیل جنگ، مجبور به ترک این کشور شد. هنگام بازگشت به اروپا، وی با محاصره دریایی بازداشت شد و به ویتنام تبعید گردید. او در آنجا به طراحی شرقی از جمله بافندگی و نجاری پرداخت. تاثیر این فعالیتها در کارهای بعدی پریاند مشهود است.
جین درو
جین درو یکی از طرفداران اولیه مدرنیسم در انگلیس بود. وی اثر لو کوربوزیه را به هند برد.
درو، شهرساز و معمار زن، در لندن تحصیل کرد. او یکی از بنیانگذاران اصلی جنبش مدرنیستی انگلیسی «مارس» بود. بیانیه ماموریت آنها «استفاده از فضا برای فعالیت‌های انسانی به جای به کارگیری سبکهای مرسوم» بود.
وقتی لندن گرفتار جنگ شد، درو فعالیتی زنانه را آغاز كرد. پروژه‌هاي بزرگ بسیاری را در سراسر شهر در دست گرفت و سرانجام با همسرش ماكسول فري به مشاركت پرداخت. طبق خواسته درو، بخش عظیمی از پروژه‌های آنها شامل ایجاد مسکن ارزان قیمت در انگلیس، غرب آفریقا و ایران می‌شد.
نخست وزیر هند تحت تأثیر کار وی در غرب آفریقا قرار گرفت. وی از درو خواست چندیگار پایتخت جدید پنجاب را طراحی کند. درو مطمئن نبود به تنهایی بتواند از عهده این پروژه برآید. به همین خاطر او همکار مدرنیست خود لو کوربوزیه را متقاعد کرد که با وی در این پروژه همکاری کند. درنتیجه، همکاری نزدیکی بین این دو نفر بوجود آمد .درو از این شهر برای آزمایش استراتژیهای جدید و مرتبط اجتماعی مسکن استفاده کرد. تاثیر او بر معماری مسکن در سراسر هند را نمی‌توان انکار کرد.
لینا بو باردی
معمار زن ایتالیایی، لینا بو باردی کارهای بسیاری را بعد از جنگ برزیل انجام داد. سپس، تحت تأثیر معماران آینده‌گرایی همچون اسکار نیمایر قرار گرفت. با این حال، او همیشه نظر مردم را در اولویت قرار می‌داد. وی معماری زیبایی را مطابق علاقه افراد خلق می‌کرد.
این معمار زن خلاق در سال ۱۹۱۴ متولد شد و در سال 1939، توانست از دانشکده معماری رم فارغ التحصیل شود. سپس، به میلان مهاجرت کرد و در سال 1942، کار خود را آغاز کرد. پس از مدتی، دفتر او در اثر بمباران هوایی آسیب دید. نابودی دفتر و کمبود کار به دلیل جنگ، او را با سایر حوزه‌های کاری آشنا کرد. در سال 1943، از وی دعوت شد تا مدیر مجله دوموس شود.
در سال 1946، بو باردی به برزیل رفت و پنج سال بعد شهروندی آنجا را دریافت کرد. در سال 1947، بو باردی برای افتتاح یکی از مهمترین موزه‌های آمریکای لاتین به سائوپائولو دعوت شد. طراحی وی دارای عناصر بنیادین زیادی مانند اولین صندلی‌های مدرن در برزیل بود.
در سال 1948، این معمار زن شایسته، استودیو ارت پالما را با یک معمار ایتالیایی دیگر افتتاح کرد. هدف آنها طراحی مبلمان از تخته سه‌لا و مواد مرسوم برزیل بود. در سال 1951، وی اقامتگاه شخصی شیشه‌ای خود را ساخت. این خانه شیشه‌ای مرکز اصلی مدرنیسم در برزیل شد. در سال 1958 بو باردی به سائوپائولو بازگشت. پس از آن، وی جهت اداره موزه هنرهای مدرن باهیا به سالوادور دعوت شد. پس از كودتای نظامی در سال 1964، وی از آثارش رضایت نداشت و خود را “معماری ضعیف” نامید.
آن تینگ
آن تینگ یک تئوریسین برجسته معماری قرن بیستم بود. این معمار زن موفق، محور طراحی‌های لوئیز کان شد و از وی یک دختر داشت.
آن تینگ در سال 1920 در کلیسای اسقفی در چین متولد شد. در سال 1942، او یکی از اولین زنانی بود که از دانشکده طراحی دانشگاه هاروارد پذیرش گرفت. در آنجا تحت تعلیم والتر گروپیوس قرار داشت.
پس از فارغ التحصیلی، در چندین شرکت در نیویورک کار کرد. سپس برای پیوستن به شرکت «استونوروف و کان» به فیلادلفیا مهاجرت نمود. هنگامی که شرکا در سال 1947 جدا شدند تینگ به کار خود برای کان ادامه داد. او هرگز بنایی از خود طراحی نکرد، اما به دلیل جذابیت کار هندسی وی، نقشی حیاتی در کار کان داشت. باکمینستر فولر، این معمار زن موفق را «استراتژیست هندسی کان» نامید. تاثیر تینگ در بسیاری از نقاشی‌های کان، مانند خانه حمام ترنتون و گالری هنر ییل مشهود است. با این حال، “برج شهر” کان عمدتا کار تینگ بود.
نورما مریک اسکلارک
بانوی اولین‌ها، نورما مریک اسکلارک، اولین معمار زن آفریقایی-آمریکایی تحصیلکرده رشته معماری در ایالت نیویورک بود. او اولین زنی محسوب می‌شد که در کالیفرنیا مجوز گرفت و همچنین اولین زن آفریقایی-آمریکایی شد که به عنوان همکار موسسه آمریکایی معماران انتخاب گردید.
اسکلارک در سال 1926 در هارلم متولد شد. با وجود داشتن مدرک از دانشگاه کلمبیا، یافتن کار در شرکتهای نیویورک برای او دشوار بود. او می‌گفت: «آنها زنان یا آفریقایی‌های آمریکایی را استخدام نمی‌کردند و من نمی‌دانستم که چرا اینگونه است». سرانجام، این معمار زن جسور در اسکیدمور اوینگ و مریل استخدام شد.
در سال 1960، او برای کار در گرون آسوشییت به کالیفرنیا رفت. در آنجا به دلیل جنسیت و قومیت خود تحت فشار قرار گرفت. با وجود این، او به سرعت پله‌های ترقی را طی کرد و در سال 1966 به عنوان مدیر شرکت معرفی شد. در طول زندگی حرفه‌ای خود، اسكلارك به خاطر معماری بی‌نظیرش مشهور شد. لاکس ترمینال یک و سفارت آمریكا در توكو از آثار برجسته اوست. وی این پروژها را با صرف هزینه‌ای کمتر از بودجه تعیین شده و در زمان تعیین شده به اتمام رساند .
وی در سال 1980 گرون و همکارانش را ترک کرد. پس از آن، در مدت کوتاهی شرکت مشترک اسکلارک، سیگل و دیاموند را تأسیس کرد. این شرکت بزرگترین و تنها شرکت زنان در آمریکا شد.
دنیز اسکات براون
دنیز اسکات براون، معمار زن دیگری است که به همراه شریک زندگی خود رابرت ونتوری تأثیر عظیمی در پیشرفت معماری در قرن بیستم داشته است. دلیل شهرت وی به خاطر ایجاد تغییر در معماری و برنامه‌ریزی مدرن شهری است. در سال 1991 وقتی همسر دنیز جایزه پریتزکر را دریافت کرد، در حالیکه او نتوانست جایزه‌ای دریافت کند، همه متعجب شدند.
دنیز اسکات براون در سال 1931، در شمال رودزیا متولد شد. وی ابتدا در آفریقای جنوبی و سپس در لندن تحصیل کرد. در سال 1958 او به همراه همسر اول خود رابرت اسکات براون (که یک سال بعد در یک سانحه رانندگی درگذشت) به فیلادلفیا نقل مکان کرد.
در سال 1960، اسکات براون مدرک کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی را از دانشگاه پنسیلوانیا گرفت و سپس، عضو هیئت علمی آنجا شد. بعد از آن، در مقطع کارشناسی ارشد رشته معماری ادامه تحصیل داد. سپس، این معمار زن، همسر و شریک زندگی آینده‌اش، رابرت ونتوری را ملاقات کرد.
وی، در سفرهای علمی، به شهرهای نسبتاً جوان لس آنجلس و لاس وگاس علاقه‌مند شد و از سال 1967 تا 1970، در دانشگاه ییل تدریس کرد. در آن زمان، کلاسهایی استودیویی با نام «آموزش از لاس وگاس» را راه‌اندازی نمود. آخرین معمار زن داستان ما به همراه ونتوری و استیون ایزنور شهرساز، آثار این کلاسها را در کتاب «آموزش از لاس وگاس» گردآوری کردند. این کتاب، شامل رمزپردازی‌های فراموش شده از شکل‌های معماری بود و به اثری مهم در طراحی قرن بیستم تبدیل شد.
منبع: www.archdaily.com
