معمار:
علی حمیدی مقدم
موقعیت:
همدان
دسته بندی:
مرکز خرید
سال پروژه:
۲۰۱۵-۲۰۱۶
معرفی و بررسی مرکز خرید لباس زنانه ماهر
اختصاصی ساختمان آنلاین: مرکز خرید لباس زنانه ماهر واقع در همدان میدان آرمگاه بوعلی‌سینا به طراحی شرکت مشاوره دفتر روند هماهنگ به معمار مسئولی علی حمیدی مقدم در تاریخ آذر ماه ۹۴ تا اسفند ماه ۱۳۹۴ در مساحتی به وسعت ۱۱۰ متر مربع بازسازی شد و توانست در این اقدام برای طراحی منحصر به فرد و خلاقانه خود جایزه رتبه دوم طراحی داخلی ایران، سال ۹۵ را کسب نماید.
در ذیل به توضیح مختصری درباره این بنا و چگونگی مراحل طراحی تا اجرا آن می‌پردازیم:
کارفرما این مرکز خرید گروه پوشاک ماهر بود که یکی از مراکز قدیمی در تهیه و تولید لباس زنانه در این شهر محسوب می‌شد و تصمیم گرفت نسبت به بازسازی بنا و مدرن کردن آن اقدام نماید که در این سیر توانست همکاری خود را با شرکت مشاوره دفتر هماهنگ روند آغاز کند و بازسازی این ساختمان را در طول مدت ۴ ماه به صورت کاملا خلاقانه و مدرن پیش ببرد.
شاید بتوان به جرات گفت که مرکز خرید لباس زنانه ماهر یکی از قدیمی‌ترین مراکز خرید این شهر با قدمت بیش از ۶۰ سال است و بخشی از ساختمان دارای قدمت بیش از ۴۰ سال است که در سال‌های متفاوتی بارها نسبت به بازسازی آن اقدام شده و تغییراتی در فضای داخلی آن به وجود آمده است اما این تغییرات محدودیت‌های فضایی و تاسیساتی زیادی را ایجاد کرده بود و موجب شده بود که فضای زیادی از دست برود و فضای مکفی علی رغم وسعت فروشگاه برای استفاده در اختیار باشد. از سوی دیگر سازه فلزی ساختمان هم با توجه به زمان ساخت بنا قابل اطمینان نبود بنابراین از عمده دلایلی که فکر بازسازی و طراحی بنا را دوباره مطرح کرد می‌توان به کمبود فضا و همچنین عدم استحکام بنا اشاره کرد.
اگر بخواهیم موقعیت ملک را به طور دقیق مشخص کنیم همین‌بس که به مجاورت این مرکز خرید در کنار مقبره فیلسوف و پزشک بوعلی‌سینا اشاره کنیم که به علت توریستی بودن منطقه همواره تعداد زیادی از افراد و شهروندان داخلی و خارجی برای بازدید از محل و گشت و گذار و خرید در آن منطقه وجود دارند که این موضوع برای ایده گرفتن در طراحی بسیار موثر بود و مورد توجه بسیار زیاد طراحان قرار گرفت و توانست به آنها در ابداع و خلق اثری بدیع راهنمایی کند.
اما از اولین مسائل مهم و قابل توجه که در طراحی این بنا مورد توجه بود این امر بود که چگونه می‌توان در یک مرکز خرید زنانه موقعیتی را بوجود آورد که تمام اقشار و افراد جامعه با هر نوع خصوصیات ظاهری و هر نوع شخصیت و سلیقه توجهشان به این مرکز جلب شود که ناخودآگاه آنها را به سمت بازدید از این مجموعه بکشاند و تنها صرف یک مرکز خرید پوشاک زنانه عادی نباشد و حتی ادم های که غیراستاندارد هستند تمایل داشته باشند پا به این مرکز خرید بگذارند.
مسئله دوم که مورد توجه طراحان این بنا بود توجه به این امر بود که نمای بیرونی و داخلی بنا به نحوی طراحی شود که تناسب و همخوانی مناسبی با فضای شهری داشته باشد و با شهر پیوند متناسبی ایجاد کند که شاید به خاطر همین امر بود که تصمیم بر گرفته شد که قسمتی از نمای ساختمان به صورت شیشه‌ای طراحی شود تا بتواند پیوند مستحکمی با فضای بیرونی و محیط اطراف خود داشته باشد. بنابراین سعی شد نمای طراحی شود که علاوه بر تناسب با محیط خارجی و رعایت بافت خود یک ساختار مدرن را نیز به ارمغان بیاورد.
سومین مسئله در طراحی بنا توجه به این امر بود که با چشم پوشی از اینکه این مرکز محل عرضه پوشاک زنانه است علی رغم آن بتوان از این فضای تجاری، بستر مناسبی را برای پرسه زنی افراد در ادامه شهر ایجاد کرد و مانند بخشی از شهر با آن ارتباط برقرار کنند.
در این ساختمان و در سالیان قبل یک بالکن غیراستاندارد سازه‌ای در داخل فضا وجود داشت که در حین بازسازی به دلیل مشکلات سازه‌ای تخریب گردید و به یک فضای یک دست با ارتفاع ۵/۵ متری تبدیل شد و برای این امر یک دستگاه پله که دارای حجم مستقل و ایستا بود قرار داده شد که این پله‌ها به حجم ساختمان اصلی متصل نیست و بار اضافه‌ای را به قسمت نامطمئن سازه بنا تحمیل نمی کند و و از سمت دیوار کناری‌اش ۵۰ سانتی‌متر و از شیشه ۲۵ سانتی‌متر فاصله دارد.
نصب این پلکان در داخل ساختمان با وجود اینکه به بازدید کنندگاه این امکان را می‌دهد که در هنگام ورود به مرکز خرید از راه این پله‌ها به طبقات بالا دست پیدا کنند این فرصت را نیز برای آنها به وجود می‌آورد که با توجه به محل قرارگیری پله در پشت نمای شیشه‌ای که به گونه‌ای ویترین مرکز خرید محسوب می شود نیز گذر کنند و در عین حال قابلیت این را دارند که در پله‌ها بایستند یا بنشینند و یا در پاگردهای آن توقف کنند و از بالا نظاره‌گر باشند و در نهایت از این پلکان به پاگرد بزرگی می‌رسند که همان بالکن است.
ویترین مرکز خرید به مکانی برای عبور آدم‌ها از روی پله عظیم الجثه تبدیل شده و به عبارتی جای مانکنها با آدم‌ها عوض شده است؛ در همه فروشگاه‌ها مانکنها با لباس‌های بر تن در ویترین سعی می‌کنند توجه افراد را به خود جلب کنند اما در فروشگاه ماهر آدم ها در ویترین قرار می‌گیرند یعنی این آدم ها هستند که با توقف و حتی نشستن به سمبل مانکن تبدیل می‌شوند.
در فروشگاه ماهر دیگر جذب عابرین به داخل فروشگاه از طریق لباس‌های بر تن مانکنها نیست بلکه عبور آدم‌ها از داخل ویترین شیشه‌ای فروشگاه است که توجه‌ها را به خود معطوف می‌کند و در اصل این پروژه به یک موضوع اجتماعی اشاره شد و به بیانی تقابل آدم‌ها و مانکنها از طریق فضای معماری پرداخته است.
در فضای اصلی ساختمان با یک ارتفاع ۵/۵ متری یک لایه مستقل به فرم دیوار های ساختمان ایجاد شده به علت این شکستگی در دیوار اصلی زیاد بود در لایه ای که با فرم دیوار ایجاد شد آفست شد یعنی برآمدگی و برجستگی‌های در طراحی سقف و فضا در نظر گرفته شد و توانست فضای یک پارچه را در سقف، دیوار و کف ایجاد کند و همچنین در بافت‌های خالی خود فضای خاطره انگیزی را ایجاد کند.
همچنین فضای ما بین دیوار اصلی و پوسته به محلی برای قرار گرفتن سرویس بهداشتی و اتاق‌های پرو و فضای استراحت افراد و فضای سبز اختصاص یافت.
همچنین افرار در گذر از روی پلکان با فضای متنوع و جذابی روبه‌رو می‌شوند که در مسیر پلکان فاصله‌اش زیاد و یا کمی بزرگ و یا کوچک می‌شود. همچنین در هر چرخش ۳۶۰ درجه به علت اینکه فرم دهی به فضا به صورت کاملاً حجمی و سه بعدی صورت گرفته است با سایه روشن‌ها فضای منحصر به فردی را به وجود آورده است که فضای را فراتر از یک مکان خرید تبدیل می‌کند و به مکان مناسبی برای گشت و گذار و تفریح نیز مبدل شده است و در واقع تعامل پوسته و حجم پله عظیم جثه و حضور آدم‌ها، فضای خاص این مرکز را بوجود آورده است.
در طبقه همکف فروشگاه یک جعبه مابین پوسته الحاقی و دیوار اصلی بنا قرار گرفته و در آن سرویس بهداشتی و اتاق پرو تعبیه شده است. همچنین اتاق پرو دیگری نیز در بالاترین سطح پله عظیم الجثه در پاگرد بزرگ بالای داخل یک جعبه مثلثی قرار گرفته است. در امتداد پاگردها و بالکن رگال‌ها مکانی جهت آویزان کردن لباس‌ها در نظر گرفته شده و هم در طبقه همکف و هم در طبقه بالا لوله‌های ممتد و یکپارچه و به هم پیوسته می‌باشند که به قطر ۵۰ سانتی‌متر مابین حجم پله عظیم الجثه و جداره اصلی عبور می‌کند تا رگال‌های طبقه پایین و بالا همبستگی‌شان به هم حفظ شود.
برای متریال این فروشگاه در سقف از فوم فشرده با روکش سیمان پلیمری بعلاوه رنگ اکرلیک استفاده شده و همچنین در ساخت دیواره‌ها از ام دی اف به‌علاوه رنگ اکرلیک و کف از سرامیک استفاده شده پله عظیم الجثه داخل بنا از فلز و چوب و نرده‌ها و رگال‌ها نیز از لوله‌های فلزی و رنگ کوره‌ای استفاده گردیده است.
اما اگر بخواهیم شاخص‌های اصلی طراحی معماری مرکز خرید لباس زنانه ماهر را نام ببریم می‌توانیم به؛
- تمرکز به این امر که معماری مانند یک پژوهش و تحقیق است.
- توجه به تمام عناصر و اجزای ساختمان
- کاهش عناصر ساختمان، به عناصر اصلی و اساسی
- توجه به محیط داخلی و سازگاری مناسب آن با فضای شهری
- استفاده از فضا و فرم سه‌بعدی
- ایجاد کنتراست و ارتباط بین فضاهای داخلی
- قابلیت جلب توجه با توجه به کاربری موضوع بنا
- تغییر دید نسبت به پله علاوه بر کاربرد اتصالی آن به طبقات بالا و مکانی مجاور شیشه نمای فروشگاه و استفاده از آن به عنوان ویترین، محل نشستن و ایستادن
- تغییر تعریف تایید شده ویترین در فرهنگ عامه و ارائه تعریف جدید از آن
- استفاده بهینه از رنگ سفید، خاکستری و چوبی به عنوان رنگ زمینه برای نشان دادن رنگ‌های متنوع لباس‌ها
- تفکیک فضا بدون استفاده از جداکنده و با استفاده از ساختار و فرم اجزای اصلی
- تبدیل فضای محقر و بسته قبلی به فضای گسترده و وسیع با استفاده از فضای مرده و گمشده در بازسازی‌های قبلی
