آسانسور یا بالابر اتاقک محرکی برای جابه‌جایی مسافر، بار یا هر دو به‌طور عمودی می‌باشد. از آسانسور در مکان‌های مختلفی استفاده می‌شود؛ اما عمده استفاده‌ی آن‌ها در ساختمان‌ها است. در آسانسور یک کابین تعبیه شده است. کابین آسانسور میان حداقل دو ریل راهنمای صلب که به‌طور عمودی قرار گرفته‌اند، حرکت می‌کند. این اتاقک متحرک می‌تواند در ترازهای معینی متوقف شود.
تقسیم‌بندی آسانسورها
بالابرها در یک تقسیم‌بندی کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ بالابرهایی که اشخاص مجاز به سوار شدن در آن‌ها هستند و بالابرهایی که اشخاص مجاز به سوار شدن در آن‌ها نیستند. طراحی ساختار آسانسور بر اساس همین تقسیم‌بندی صورت می‌پذیرد و تغییر پیدا می‌کند.
آسانسورهای نوع اول خود به دسته‌های دیگری نظیر بالابرهای بیمارستانی تخت‌بر، بالابرهای بیمارستانی برانکاردبر، بالابرهای مسافربر و… تقسیم می‌شوند. اصطلاحاً به آسانسورهای نوع دوم آسانسورهای خدماتی گفته می‌شوند. این نوع آسانسور نیز مانند آسانسور نوع اول خود دسته‌های مختلفی را شامل می‌شود که از آن جمله می‌توان به بالابرهای غذابر، باربر، کتاب‌بر و… اشاره کرد.
معمولاً ساختار بالابرهای نوع دوم بهنحوی طراحی می‌شود که افراد امکان سوار شدن در آن‌ها را نداشته باشند یا این امکان به‌آسانی برایشان فراهم نشود. به همین خاطر است که طراحی درب و کابین در دسته‌ی دوم بالابرها به‌کلی با طراحی درب و کابین در دسته‌ی اول آن‌ها متفاوت است.
بالابرها همچنین بر اساس ظرفیت و یا سرعت حرکت نیز قابل تقسیم‌بندی‌اند. ظرفیت آسانسور با تعداد نفر یا برحسب کیلوگرم بیان می‌شود. در تبدیل نفر به کیلوگرم برای بیان ظرفیت بالابر هر نفر معادل با ۷۵ کیلوگرم در نظر گرفته می‌شود.
از ظرفیت‌های متداول بالابرها می‌توان به ظرفیت ۴ نفره یا ۳۰۰ کیلوگرمی، ۶ نفره یا ۴۵۰ کیلوگرمی، ۸ نفره یا ۶۰۰ کیلوگرمی، ۱۰ نفره یا ۷۵۰ کیلوگرمی، ۱۳ نفره یا ۱۰۰۰ کیلوگرمی و… اشاره کرد. از سرعت‌های متداول بالابرها نیز می‌توان به سرعت‌های نظیر ۰.۲۵ و ۰.۵ متر بر ثانیه که در برخی موارد خاص برای آسانسورهای باربر کاربردی‌اند و سرعت‌های ۱، ۱.۶، ۲، ۲.۵، ۳، ۳.۵ متر بر ثانیه و… اشاره کرد.
ویژگی‌های یک آسانسور خوب
راحتی نخستین ویژگی مهم یک بالابر خوب است. مقصود از راحتی عدم بروز آلودگی صوتی، کم سر و صدا بودن و نلرزیدن کابین آسانسور است. بازدهی مناسب دیگر ویژگی مهم یک بالابر خوب است. مقصود از بازدهی مناسب آن است که ساختار و طراحی بالابر بسته به موقعیت مورد استفاده بهنحوی باشد که از نظر ظرفیت و سرعت جواب‌گوی نیاز افراد باشد. بازدهی مناسب بیش از هرچیز از هدررفت وقت جلوگیری می‌کند.
در دسترس بودن ویژگی مهم دیگر یک بالابر خوب است. مقصود از دسترس بودن درواقع تأمین این اطمینان در کاربر است که می‌تواند در اوقات به‌هنگام نیاز از آن استفاده کند. ویژگی مهم دیگری که بی‌تردید یکی از ضروری‌ترین و اساسی‌ترین ویژگی‌های هر آسانسوری به‌شمار می‌آید، ایمنی است. طراحی بالابر باید بهنحوی باشد که تا جای ممکن از بروز هرگونه حادثه‌ی خطرناک ممانعت به‌عمل آید و احتمال بروز هرگونه پیش‌آمد ناگوار به حداقل برسد. هیچ‌چیز مهم‌تر از جلوگیری از بروز خسارت‌ها و صدمه‌های مالی و جانی نیست.
انواع حرکت در آسانسور
به‌طور کلی دو شیوه‌ی حرکت در بالابرها تعبیه شده است. شیوه‌ی اول رانش مثبت یا Positive Service Lift است؛ در این نوع از حرکت، بالابر به‌طور مستقیم با اتصال به زنجیر یا طنابی فولادی آویزان می‌شود و به‌واسطه‌ی نیروی رانشی حرکت می‌کند.
شیوه‌ی دوم حرکت بالابر اصطلاحاً سیستم محرکه‌ی کششی یا Lift Traction Drive نامیده می‌شود. در این حالت برقراری اصطکاک میان فلکه‌ی رانش و طناب‌های فولادی به حرکت بالابر می‌انجامد.
محیط نصب آسانسور
محیطی که بالابر در آن نصب می‌شود حتماً باید سه بخش ضروری را شامل باشد؛ موتورخانه، چاه آسانسور و چاهک. در موتورخانه موتور، گیربکس، تابلوی برق و تابلوی کنترل آسانسور قرار می‌گیرد. از چاه آسانسور برای نصب ریل‌ها و درها استفاده می‌شود. چاه آسانسور همچنین محل حرکت کابین و وزنه نیز به‌شمار می‌آید. چاهک نیز سومین بخش است که در محیط نصب آسانسور و در پایین‌ترین بخش چاه آسانسور تعبیه می‌شود. ضربه‌گیرها و بافرها در چاهک قرار می‌گیرند.
موتورخانه می‌تواند هم در بالاترین نقطه و روی چاه بالابر و هم در پایین‌ترین نقطه و در کنار چاهک مستقر گردد؛ هرچند قرار گرفتن آن روی چاه معمول‌تر است. موتورخانه عمدتاً در بالابرهای هیدرولیک است که در بخش‌های پایینی تعبیه می‌شود. موتورهانه در بالابرهای هیدرولیک مخزن روغن، تابلوی روغن وموتور پمپ را شامل می‌شود.
هرچند موتورخانه به‌طور کلی یکی از بخش‌های ضروری محیط نصب آسانسور به‌شمار می‌آید، اما نصب بالابر بدون موتورخانه نیز ممکن است؛ در این حالت موتور محرک در بالای چاه و تابلوی برق و تابلوی کنترل آسانسور در یک شاسی خاص که در داخل چاه تعبیه شده است قرار داده می‌شود. در چنین شرایطی هرچند نیازی به ساخت اتاق موتورخانه نیست و از این حیث صرفه‌جویی می‌شود، اما در صورت وقوع مشکل، تعمیرات موتور و تابلوهای برق و کنترل آسانسور برای تعمیرکار دشوار خواهد بود.
آهن‌کشی آسانسور
پیش از نصب بالابر آهن‌کشی آن ضروری است. آهن‌کشی درواقع ساختاری ضروری برای تثیت موقعیت ریل‌های کابین و نیز وزنه می‌باشد. این ساختار همچنین به‌منظور تحمل نیروهای استاتیکی و دینامیکی وارده از طرف آسانسور طراحی می‌شود.
از جمله عوامل تاثیرگذار در تامین استحکام مدنظر در آهن‌کشی جوشکاری مناسب است. در آهن‌کشی آسانسور از جوش‌های سربالا استفاده می‌شود. به همین خاطر جوشکاری باید با دقت فراوانی انجام بپذیرد و جز به دست کاردان سپرده نشود.
طراح آسانسور باید اندازه‌ی آهن‌آلات را در طراحی ساختار آهن‌کشی در بالابر با توجه با مقدار و اندازه‌ی آهن‌آلات در دسترس و نیز نیاز مصرفی آسانسور مشخص کند. همچنین محل جوش در نقاط اتصال نیز باید با توجه به جهات نیروهای خارجی وارده مشخص شود.
در آهن‌کشی، جوشکاری بدون توجه به محل جوش در نقاط اتصال می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری در صورت بروز حوادث خطرناک داشته باشد. همان‌طور که مشخص است آهن‌کشی یک عملیات مقدماتی و در عین حال حیاتی در نصب آسانسور است.
موتور آسانسور
در بالابرها موتورهای مختلفی تعبیه می‌شود. موتورهای محرکی که ساختار آن‌ها به‌کار گرفته می‌شود عمدتاً موتور گیربکس و یا گیرلس هستند. این موتورها امکان حرکت و نیز توقف آرام بالابر را فراهم می‌آورند. معمولاً می‌توان از آن‌ها چه برای تأمین سرعت‌های تند و چه سرعت‌های کند استفاده کرد.
از موتور گیربکس‌های متداول می‌توان به موتورهای آلبرتوساسی ساخت ایتالیا، الکمپ ساخت ایتالیا، سیکور ساخت ایتالیا، مونتاناری ساخت ایتالیا، شیندلر ساخت اسپانیا، تورین ساخت چین، آکار ساخت ترکیه و تیسن ساخت آلمان اشاره کرد. همان‌طور که مشاهده می‌شود، معروف‌ترین شرکت‌های سازنده‌ی موتورهای بالابر ایتالیایی هستند.
از دیگر انواع موتور که امکان استفاده‌ی آن در بالابر وجود دارد می‌تواند به موتور الکتریکی ۳ فاز یک یا دو ساعته اشاره کرد. این موتورها قدرتی از ۳.۵ کیلووات به بالا دارند. همچنین از موتورهای DC در طراحی ساختار بالابر استفاده شد، هرچند به‌کارگیری آن‌ها امروزه با توجه به توسعه‌ی سایر موتورها کاربرد چندانی ندارد.
ترمز آسانسور
ترمز از دیگر اجزای اصلی بالابرها می‌باشد. طراحی سیستم ترمز باید بادقت و حساب‌شده باشد تا امنیت بالابر تأمین شود. سیستم ترمز روی موتور نصب می‌شود؛ این سیستم به‌طور معمول شامل یک سیم‌پیچ، هسته‌ی فلزی متحرک، بازو، لنت ترمز و… است.
ولتاژ کاری ترمز و نیز نوع آن در بالابرها متفاوت و بسیار متنوع است. ولتاژهای AC و DC هردو در بالابرها از ۶۰ ولت تا ۳۸۰ ولت به‌کار گرفته می‌شود؛ معمولاً نوع ۱۸۰ DC نسبت به سایر ولتاژها متداول‌تر است. اندازه و نوع ولتاژ ترمز روی پلاک آن نوشته می‌شود.
سیستم توقف مکانیکی
سیستم توقف مکانیکی یکی از پراهمیت‌ترین بخش‌های تعبیه‌شده در بالابرهاست که ارتباط مستقیم با تأمین ایمنی در آن‌ها دارد. این سیستم از دو بخش گاورنر یا کنترل‌کننده‌ی مکانیکی سرعت و پاراشوت یا ترمز اضطراری تشکیل شده است.
گاورنرها بر اساس سفارش مصرف‌کننده، شرایط مورد استفاده و سرعت‌های مورد نیاز در بالابرها به‌کار گرفته می‌شوند. گاورنر در حین حرکت عمودی کابین به‌سمت بالا یا پایین قابلیت انجام کار دارد. به‌این ترتیب اگر در حین حرکت سرعت از حد معینی بیشتر شود می‌تواند با آن مقابله کند.
پاراشوت‌هایی که در بالابرها به‌کار گرفته می‌شوند عمدتاً به دو دسته‌ی پاراشوت‌های تدریجی و پاراشوت‌های لحظه‌ای تقسیم‌پذیرند. اگر سرعت بالابر حداکثر ۰.۶ متر بر ثانیه باشد، آن‌گاه از انواع پاراشوت‌های لحظه‌ای در سیستم توقف مکانیکی استفاده می‌شود؛ در غیر این صورت و اگر سرعت بالابر از ۰.۶ متر بر ثانیه بیشتر باشد، آن‌گاه حتماً انواع پاراشوت‌های تدریجی در سیستم توقف مکانیکی به‌کار گرفته خواهند شد.
در صورت بروز هرگونه مشکل به هر دلیلی و بیشتر شدن سرعت حرکت کابین از سرعت نامی بالابر، به‌واسطه‌ی سیستم فرماندهی مکانیکی تعبیه‌شده در بالابر، سیم بکسل در گاورنر به پاراشوت که بر یوک کابین مستقر شده، فرمان مکانیکی صادر می‌کند؛ به‌این ترتیب کابین بدون هیچ وقفه‌ای متوقف می‌شود تا با بروز خطر و انواع خسارت‌های مالی و جانی مقابله شود.
به‌عبارت دیگر، اگر در حرکت عمودی بالابر به‌سمت پایین، چرخ قرقره با سرعتی بیشتر از حد مجاز حرکت کند و بالابر در حالت سقوط قرار بگیرد، خاصیت گریز از مرکز باعث می‌شود تا لنگرها باز شوند. باز شدن لنگرها باعث گیر کردن آن‌ها به چرخ‌دنده‌ی ثابت می‌شود. در این صورت چرخ قرقره از حرکت می‌ایستد و متوقف خواهد شد. توقف قرقره با بکسل به پاراشوت منتقل می‌گردد و به‌این ترتیب آسانسور متوقف می‌گردد.
کابین آسانسور
کابین درحقیقت همان اتاقک متحرک است که حمل ایمن بار یا مسافر از طریق آن انجام می‌شود. معمولاً در بدنه‌ی کابین از ضربه‌گیرهایی استفاده می‌شود. اتصال کابین به یوک نیز از طریق همین ضربه‌گیرها انجام می‌پذیرد. یوک آن بخش از کابین است که به جک در سیستم متحرک هیدرولیک و به طناب‌ها یا زنجیرهای فولادی در سیستم متحرک کششی متصل می‌شود.
با توجه به موقعیت مورد استفاده، دیواره‌ها، سقف و کف کابین باید در برابر نیروهای وارده از مقاومت کافی برخوردار باشند. تجهیزات هدایت کابین در کفشک‌ها یا همان مسیر عمودی، روی یوک نصب می‌شود. سیستم توقف مکانیکی کابین نیز همانند تجهیزات هدایت آن بر یوک مستقر می‌گردد.
جداره‌ی کابین‌ها معمولاً از ورق‌های گالوانیزه ساخته می‌شود. این ورق‌ها باید از ضخامت حداقلی ۱.۵ میلی‌متر برخوردار باشند. دیواره‌ی داخلی کابین نیز باید روکش شده باشد. کاربردهای مورد انتظار از آسانسور و نیز سلیقه‌ی کاربر در تعیین این روکش موثر است.
ورق‌های روغنی، انواع استیل، فرمیکای ضد خش و… می‌توانند در روکش کردن دیواره‌ی داخلی کابین به‌کار گرفته شوند. همچنین کابین‌ها به شکل‌های دیگری نیز طراحی می‌شوند، که از آن‌جمله می‌توان به کابین‌های پاناروما یا شیشه‌ای، کابین‌های ماشین‌بر با استحکام درخور توجه و… اشاره کرد.
اندازه‌ی کابین از دیگر مشخصه‌هایی است که با آن شناخته می‌شود. مساحت کابین با ظرفیت ۴ نفر یا ۳۰۰ کیلوگرم ۰.۸ متر مربع است. به‌ازای هر نفر یا هر ۷۵ کیلوگرم تقریباً مساحتی معادل با ۰.۱۵ متر مربع به مساحت کابین افزوده می‌شود.
عرض درب کابین نیز متغیر است، اما آن‌چه متداول است معمولاً ۷۰، ۸۰، ۹۰، ۱۰۰ یا ۱۱۰ سانتی‌متر است. همچنین ارتفاع‌های متداول برای درب کابین نیز ۲۰۰ یا ۲۱۰ سانتی‌متر هستند. ارتفاع سقف کابین بالابر نیز عمدتاً چیزی از ۲۲۰ تا ۲۴۰ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.
برخی تجهیزات استاندارد نیز ضرورتاً باید در کابین بالابرها تعبیه شده باشد؛ از آن‌جمله می‌توان به هواکش، زنگ اخبار، دکمه‌ی توقف اضطراری، دکمه‌ی الکترومکانیکی، دستگیره، نمراتور یا نشان‌دهنده‌ی طبقات و چراغ نشان‌گر اضافه‌بار اشاره کرد. همچنین تجهیزات دیگری بنا بر نیاز یا سلیقه‌ی کاربر نیز می‌توانند به بالابر افزوده شوند، که از آن‌جمله می‌توان به آینه یا تلفن اشاره کرد.
شستی‌های احضار طبقات
شستی‌های احضار طبقات برای دریافت فرمان از مسافرین در بالابرها تعبیه شده است. فرمان نخست از طریق شستی‌ها دریافت می‌شود، سپس از طریق سیم‌کشی طراحی‌شده به تابلوی فرمان منتقل می‌شود. شستی‌ها از جمله بخش‌های ضروری در بالابرها به‌شمار می‌روند.
شستی‌هایی که در آسانسورها به‌کار گرفته می‌شوند می‌توانند رنگ‌ها، شکل‌ها، جنس‌ها و… متفاوتی داشته باشند تا پاسخگوی سلایق مختلف باشند؛ به این ترتیب شستی‌ها می‌توانند به‌نوبه‌ی خود در زیبایی ظاهری بالابر موثر باشند. مثلاً بدنه‌ی شستی‌ها می‌تواند از جنس برنز، فولاد زنگ‌نزن، آلومینیوم با پوشش پودر استاتیک، آلومنیوم با پوشش آندایز رنگی، آلومینیوم با رنگ کوره‌ای و… باشد.
در طراحی شستی‌های احضار طبقات نکات ایمنی نیز باید الزاماً رعایت شده باشد. ولتاژ مورد نیاز در شستی‌ها ۲۴ ولت است. نشان‌گر جهت در بالابرها نیز می‌تواند ثابت یا LED و متحرک یا Dot Matrix باشد. این امر نیز بر تنوع طراحی شستی‌ها می‌افزاید.
سیم بکسل
سیم بکسل درواقع همان طناب فولادی است. سیم بکسل در سیتم‌های کشش و نیز نوع خاصی از سیستم‌های هیدرولیک به‌کار می‌رود. بکسل‌ها انواع گوناگونی دارند. معمولاً در بالابرها از بکسل با هسته‌ی کنفی استفاده می‌شود.
تعداد سیم در بکسل‌ها بسته به کاربرد بالابر متفاوت است. اندازه و وزن کابین از عواملی است که بر تعداد سیم‌ها اثرگذار است. معمولاً در کابین‌های مختلف و بسته به شرایط از ۲، ۳، ۴، ۵ یا تعداد بیشتری سیم استفاده می‌شود. در حقیقت اگر اصطکاک بین سیم بسل و فلکه‌ی موتور زیاد باشد، از سیم‌های بیشتری استفاده می‌کنند. دلیل این کار ممانعت از سرخوردگی در سیم‌ها و در نتیجه جلوگیری از سرخوردگی در فلکه‌ی موتور است.
ریل راهنما
ریل راهنما از دیگر بخش‌های ضروری تعبیه‌شده در ساختار آسانسورها است. این ریل درواقع ستونی است که در سیستم محرک کششی مسیر حرکت کابین و وزنه‌ی تعادل را تثبیت می‌کند. هدف اصلی از به‌کارگیری آن‌ها هدایت حرکت کابین و وزنه‌ی تعادل است. ریل‌های راهنما امروزه از جنس فولاد به‌شکل حرف T ساخته می‌شوند.
ریل‌های راهنما در ارتفاع‌های مشخصی که بنا بر محاسبات تعیین می‌شود، قرار می‌گیرند. اتصال ریل‌های راهنما به اسکلت چاه از طریق اجزایی به‌نام براکت ممکن می‌شود. این ریل‌ها علاوه بر آن‌که مسیر حرکت را تثبیت می‌کنند، به‌هنگام عملکرد پاراشوت، نقش تکیه‌گاه را ایفا کرده و نیروی ناشی از پاراشوت را تحمل می‌کنند؛ به این ترتیب از این حیث نیز در تأمین ایمنی آسانسور موثرند.
پس اگر بخواهیم دلایل اهمیت به‌کارگیری ریل راهنما را خلاصه کنیم، می‌توانیم نخست به نقش آن در جلوگیری از نوسانات کابین اشاره کنیم. نیروهای اعمالی به کابین می‌تواند باعث ایجاد نوسان در آن شود. نقش مهم دیگر ریل راهنما، همان‌طور که به آن اشاره شد، هدایت کابین و وزن تعادل در حین حرکت عمودی بالابر و به حداقل رساندن حرکات افقی است. همچنین دلیل دیگر اهمیت ریل راهنما توقف کابین در حین عملکرد مکانیزم ایمنی است.
در طراحی ریل‌های راهنما رعایت نکات ایمنی ضروری است. تنها در صورت رعایت این نکات است که اهداف مدنظر از به‌کارگیری ریل راهنما در ساختار آسانسور تأمین می‌گردد. چه کابین و چه وزنه‌ی تعادل باید حداقل با دو ریل راهنمای صلب هدایت شوند. ریل‌ها برای تحمل نیروی ناشی از عملکرد ترمز ایمنی پ ایفای نقش به‌عنوان تکیه‌گاه پاراشوت باید به‌اندازه‌ی کافی مستحکم باشند.
همچنین اتصال میان براکت‌ها و ریل‌های راهنما باید محکم باشد، در غیر این صورت مثلاً انقباض بتن‌ها در ساختمان می‌تواند اثر مخربی بر ساز و کار بالابر داشته باشد. اگر اتصالات به‌خوبی برقرار شود، اثر مخرب ناشی از انقباض بتن‌ها یا به‌طور خودکار یا با تنظیمات ساده‌ای قابل جبران خواهد بود. از دیگر نکات ایمنی مهم آن است که باید از جوشکاری ریل‌ها به براکت‌ها یا ساختمان و نیز جوشکاری آن‌ها به یکدیگر پرهیز کرد.
ضربه‌گیرهای چاله‌ی آسانسور
ضربه‌گیرهای چاله‌ی آسانسور از جمله بخش‌های ضروری در طراحی ساختار بالابر به‌شمار می‌روند. این ضربه‌گیرها برای ایجاد فضای جان‌پناه در زیر چاله و بالای چاه تعبیه شده‌اند. همچنین از دیگر اهداف طراحی آن‌ها می‌توان به ممانعت از ادامه یافتن حرکات کابین در شرایطی که دیگر وسایل یا سیستم‌های ایمنی دیگر تعبیه‌شده در ساختار بالابر کار نکنند، اشاره کرد.
ضربه‌گیرها باید بهنحوی طراحی شوند که در حین متوقف ساختن کابین یا وزنه، خود ضربه‌ی شدیدی به کابین وارد نیاورند، بهنحوی که امنیت مسافران را به‌خطر بیندازند. ضربه‌گیر باید بتواند انرژی جنبشی کابین را در لحظه‌ی اصابت به حرارت بدل سازد. به‌طور کلی ضربه‌گیرها خود به دو دسته‌ی جمع‌کننده‌ی انرژی یا Accumulation type و نوع مستهلک‌کننده‌ی انرژی یا Dissipation type تقسیم می‌شوند.
از ضربه‌گیرهای جمع‌کننده‌ی انرژی می‌توان به ضربه‌گیر پلی‌اورتان و ضربه‌گیر فنری اشاره کرد. ضربه‌گیرهای پلی‌اورتان به‌خاطر سرعت اسمی پایینی که دارند، شناخته می‌شوند. ضربه‌گیرهای فنری نیز عمدتاً از یک فنر مارپیچ با مقطع گرد یا مقطع مربع ساخته شده‌اند. بازدارندگی این نوع ضربه‌گیرها فزاینده است.
از ضربه‌گیرهای مستهلک‌کننده‌ی انرژی نیز می‌توان ضربه‌گیر روغنی یا هیدرولیک را مثال زد. در قیاس با بازدارندگی فزاینده در ضربه‌گیرهای فنری، ضربه‌گیرهای روغنی می‌توانند با اعمال نیرویی ثابت به بازدارندگی ثابتی بینجامند.
وزنه‌ی تعادل
وزنه‌ی تعادل از دیگر اجزای مهم در بالابرهاست که پیش‌تر هم در سایر بخش‌ها به اهمیت آن در طراحی ساختار آسانسور بهاختصار اشاره‌هایی شد. وزنه‌ی تعادل در آسانسورهای کششی برای برقراری تعادل به‌کار می‌رود؛ این وزنه بخشی از وزن کابین و مسافر را خنثی می‌سازد، درنتیجه نیروی لازم برای حرکت کابین کاهش می‌یابد.
وزنه‌ی تعادل فریمی فلزی را شامل می‌شود که در آن وزنه‌هایی معادل با وزن کابین به‌اضافه‌ی نصف ظرفیت کابین قرار می‌گیرد. وزنه‌ها غالباً چدنی هستند. فریم وزنه با طناب فولادی و قرقره‌بندی به کابین متصل می‌شود و مسیر حرکتش همانند کابین به‌کمک ریل‌های راهنما تثبیت می‌شود.
وزنه‌ها در فریم فلزی باید به‌خوبی مهار شوند، به‌طوری که در اثر برخی نیروهای اعمالی یا ضربات احتمالی نشکنند و نیز از عدم خروج آن‌ها از فریم اطمینان حاصل شود. فریم وزنه خود حتماً باید در حفاظ‌هایی فلزی قرار بگیرد. در این صورت، اگر کفشک‌های وزنه بشکنند، فریم از ریل وزنه خارج نخواهد شد.
تابلوی فرمان آسانسور
تابلوی فرمان آسانسور درواقع کنترل‌کننده‌ی عملکرد آسانسور و یکی از مهم‌ترین اجزای آن به‌شمار می‌رود. تابلوی فرمان در بالابرها مرکز پردازش سیستم است. دستورها از مدار فرمان به موتور انتقال می‌یابد؛ بنابراین عملکرد موتور و سایر اجزای بالابر به‌طور مستقیم به تابلوی فرمان وابسته است.
امروزه به‌طور متداول از دو سیستم کنترل میکروپروسسور دو سرعته و یا تری وی اف استفاده می‌شود. امکانات مختلف نظیر توقف در طبقه‌ی مدنظر، اعلام خرابی، شمارش تعداد سفر و… از طریق این سیستم‌ها قابل تعریف است.
سیستم کنترل اطلاعات را از اجزای مختلف بالابر نظیر شستی‌های احضار طبقات، کلیدهای ایمنی، سیستم شناسایی چاه و… دریافت می‌کند. پس از دریافت اطلاعت، سیستم کنترل مقصد مورد نظر مسافر، شرایط عملکرد ایمن تجهیزات و… را تشخیص می‌دهد. آن‌گاه با در نظر داشتن اولویت در پاسخ به اطلاعات دریافت‌شده از طبقات گوناگون و مسافران مختلف، دستورات لازم را به قسمت درایو تغذیه‌ی برق موتور انتقال می‌دهد و درنهایت، فرمان حرکت یا توقف بالابر صادر می‌شود.
جمع‌بندی
در این یادداشت بهاختصار به شماری از مهم‌ترین بخش‌ها و اجزای سازنده‌ی آسانسور و نیز برخی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این اتاقک متحرک اشاره شد. همچنین به برخی از مراحل در نصب آسانسور نیز اشاره شد؛ مثلاً دیدیم که در اولین گام برای نصب آسانسور آهن‌کشی انجام می‌شود. معمولاً پس از آهن‌کشی نوبت به ریل‌گذاری می‌رسد. سپس بقیه‌ی کارهای مربوط به نصب آسانسور انجام می‌شود.
همان‌طور که دیدیم، آسانسور اتاقک متحرکی است که حرکتی عمودی رو به پایین یا رو به بالا دارد و از آن برای جابه‌جایی مسافر یا بار استفاده می‌شود. این وسیله نقش به‌سزایی در تسهیل جابه‌جایی افراد و ابزار در زندگی امروز ما ایفا می‌کند. از آسانسور در موقعیت‌های گوناگونی برای آسان‌تر شدن هرگونه جابه‌جایی عمودی استفاده می‌شود.
با سلام خدمت سایت بسیار خوب ساختمان ممنون از این که این مطلب بسیار خوب را برای ما در زمینه آسانسور فراهم کردین وب سایت شما در زمینه ساختمانی و مقالات مرتبط بسیار عالی هست امیدوارم همیشه به همین صورت باقی بمانید.