تابلو برق و اجزای آن

تابلو برق: محفظه ای است فلزی یا غیر فلزی که تجهیزات در آن نصب شده و ارتباط الکتریکی توسط هادی ها برقرار شده و محفظه آماده بهره برداری می شود .

تابلو برق به عنوان مجموعه ای که در آن یک یا چند وسیله قطع و وصل همراه با تجهیزات کنترل ، اندازه گیری ، حفاظتی ، تنظیم کننده و غیره ؛ به منظور ایجاد ارتباطات لازم بین آنها و سایر تجهیزات خارج از تابلو وجود دارد ، می باشد .

به طور کلی هرجا که بحث بهره برداری انرژی الکتریکی در تولید ، انتقال و توزیع و تبدیل انرژی الکتریکی و کنترل تجهیزات مصرف کننده انرژی الکتریکی مطرح باشد ، وجود تابلو برق ضرورت می یابد .

تابلو برق را می توان از جنبه های گوناگون تقسیم بندی نمود که مهمترین این تقسیم بندی ها بر اساس ولتاژ نامی تجهیزات و تابلو است . تابلوهایی که تجهیزات آنها دارای ولتاژ حداکثر تا ۱کیلو ولت می باشند ، در بخش فشار ضعیف قرار می گیرند و ولتاژ نامی بالاتر از یک کیلو ولت را در بخش فشار متوسط قرار می دهند که به طور معمول تجهیزات حداکثر تا ۳۶ کیلو ولت درون سلول قرار داده می شود.

 

– اجزاء تشکیل دهندۀ هر تابلو برق

تجهیزات الکتریکی:

لوازم الکتریکی که در تابلو استفاده می شود . عبارتست از کلیه عنا صری که در مدار الکتریکی قرار می گیرند. ( به غیر از قسمت ارتباطات)

کنتاکتور : عامل قطع و وصل مدار فرمان از راه دور

 

 

بی متال : جهت فرمان قطع در اثر عبور جریان زیاد

 

انواع رله ها : جهت ارسال فرمان قطع یا وصل در اثر عوامل مختلف و خطاهای گوناگون ( از قبیل رلۀ کنترل فاز ، رلۀ کنترل بار ، رلۀ زمانی یا تایمر و غیر…)

 

 

انواع کلیدها : جهت قطع و وصل مدار ( از قبیل کلیدهای سلکتوری ، غلتکی ، بوش باتون ، میکروسوئیچ ، فلوتر سوئیچ و غیره … )

 

 

تجهیزات اندازه گیری : جهت محاسبۀ پارامترهای متغییر ( نظیر آمپرمتر ، ولتمتر ، واتمتر ، فرکانس متر ، کسینوس فی مترمتر )

 

 

ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی : جهت کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ

بدنه : قسمت فلزی که تجهیزات را محصور می کند.

ارتباطات : ارتباط تجهیزات توسط هادی ها برقرار می شود . ( مثل سیم ، شینه ، کابلشو و غیره … )

 

کلیۀ فعالیت قسمت های وایرینگ و شینه کشی جزء این دسته محسوب می شوند که به دو گروه ارتباطات انعطاف ناپذیر ( شینه ها ) و ارتباطات انعطاف پذیر ( سیم و کابل ) تقسیم می شوند .

انواع تابلو برق

انواع تابلوها :تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو- سلولی-تمام بسته دیواری که خود این تابلو ها می توانند اصلی- نیمه اصلی و فرعی باشند.

تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.

تابلوی نیمه اصلی :اینگونه تابلو ها ی برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و ازتابلوی اصلی تغذیه می شود .

تابلوی فرعی: برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنایی و غیره به کار می رود و از تابلوی اصلی تغذیه می شود.

معمولا تابلو برق های موتور خانه از نوع ایستاده و بقیه تابلوها از نوع توکار تمام بسته می باشد (در این ساختمان تماما” به این شکل می باشد)در این ساختمان لیستی تهیه شده که شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی داخلی تابلو می باشد. این لیست شامل ضخامت ورق – فریم تابلو – روبند- نوع رنگ کاری – جانقشه ای- یرق آلات- نوع تابلو(یک درب- دو درب – نرمال – اضطراری) اسم شرکت سازنده تابلو – اسم تابلو – چراغ سیگنال (رنگ – تعداد- وات – نوع لامپ – فیوز ) مشخصات فیوزهای داخل تابلو بعلاوه پایه فیوز – کلید مینیاتوری (تکفاز – سه فاز- ولتاژ قابل تحمل )رله- کنتاکتور –کلید گردان (با مشخصات کامل ) مشخصات ترمینال – مشخصات شین فاز – نول- مقره های پشت شین – نوع سیم کشی داخلی تابلو- نوع سیم کشی خط به تابلو – طریقه انتقال سیم در تابلو(ترانکینگ-استفاده از کمربند) استفاده از سیم یک تکه در تابلو – شماره گذاری خطوط روی ترمینال –استفاده از کابلشو . تمام این عناوین با مشخصات کامل می باشد .وجود این مشخصات باعث عمر بیشتر تابلو- خطر کمتر و تعویض آسانتر می شود.

وجود سیم ارت در تابلوی برق ضروری و با رنگ سبز می باشد .

 

 

خطوط R -S – T به تر تیب با رنگ زرد- قرمز- آبی – سیم نول با رنگ سیاه می باشد

در بعضی از تابلو ها روی درب تابلو ها یک سری کلید وجود دارد START- STOP

یا یک کلید گر دان که برای روشن و خاموش کردن روشنایی و یا موتور به کار می رود.

برای تابلو ها دو نوع نقشه می کشند : ۱ – رایزر دیاگرام که مکان تابلو در آن قید شده است .۲- نقشه داخل تابلو (که خطوط – فیوز و کلیدها در آن کشیده شده است)

 

نکات مر بوط به رعایت مسائل ایمنی بر اساس نشریه سازمان برنامه و بودجه و یا ۱۱۰می باشد.

 

 

کلید ورودی باید خودکار باشد. در مواردیکه از کلید و فیوز جداگانه استفاده شود کلید باید قبل از فیوز نصب شود. بطوریکه با خاموش کردن کلید , فیوز نیز قطع شود. کلید اصلی حتی الامکان گردان باشد و از فیوز فشنگی استفاده شود.

 سیم کشی داخلی تابلو با سیم مسی تک لا با عایق حداقل ۱۰۰۰ولت با مقطع مناسب انجام شود.

ارتفاع با لاترین دسته کلید تابلو ۱۷۵ سانتیمتر بیشتر نباشد و همچنین قسمت میانی از سطح زمین ۱۶۰ سانتیمتر باشد.

استفاده از سیم ۵/۱ برای روشنایی با کلید مینیاتوری۱۰ آمپر و سیم ۵/ ۲ برای پریزبا کلید مینیاتوری ۱۶ آمپر می باشد.