نقشه ازبیلت یا چون ساخت چیست؟
مقدمه
همان‌طور که از معنای لغوی ازبیلت (As Built) برمی‌آید، چنین نقشه‌هایی به معنای «چون ساخت» یا «همان‌طور که ساخته شده» است. معنای فنی این نوع نقشه این است که پس از اجرای یک مرحله از پروژه ساخت، با توجه به گزارش‌های متریال مصرفی و تغییرات احتمالی در نقشه اولیه، کل عملیات انجام‌شده را به صورت یک نقشه به‌روزشده درآورید. کاربرد نقشه‌های ازبیلت بیشتر جهت تعمیرات احتمالی در آینده است.
در حقیقت نقشه ازبیلت، نقشه نهایی کار است. به طور مثال ممکن است پس از گودبرداری و شروع عملیات ساخت متوجه شوید تراز تاسیسات شهری (مانند لوله‌های فاضلاب) با آن‌چه پیش از آن تصور می‌کردید تفاوت دارند. پس لازم است تغییراتی در نقشه پروژه خود بدهید که با تراز واقعی تاسیسات شهری هماهنگ باشد. پس از آن باید نقشه جدید تهیه شود که نشان‌دهنده عملیات واقعی و اتفاق‌افتاده در پروژه باشد. این همان نقشه ازبیلت است.
نقشه های ازبیلت به دو علت تهیه می گردد:
۱ – خطای حین اجرا.
به عنوان مثال در پروژه ای پس از برداشت نقشه های ازبیلت فونداسیون مشخص شد در یکی از آکس ها محور ستون به اندازه دو سانتی متر از موقعیت اصلی خود جابجا اجرا شده است. بنابراین برای تهیه نقشه های شاپ دراوینگ از نقشه های ازبیلت فونداسیون استفاده شده تا تغییر فوق لحاظ گردد.
۲ – تغییرات اعمال شده قبل و حین اجرا بر روی نقشه های اجرایی با تایید کارفرما.
به عنوان مثال در اجرای یک خط انتقال آب در داخل شهر، قبل از اجرا متوجه وجود تاسیسات دیگر در تراز خط اجرایی (طبق نقشه ها) شدیم و به همین خاطر باید ارتفاع خط تغییر کند و این کار باعث تغییر نقشه ها می گردد و برای همین نقشه همچون ساخت تهیه می گردد تا ارتفاع واقعی خط لوله برای نگهداری و تعمیرات معلوم باشد.
کاربرد نقشه ازبیلت چیست؟
- نقشه‌برداری میکروژئودزی جهت کنترل تغییرات سازه‌های حساس مانند سد در طول مرحله بهره‌برداری و نگهداری
- تهیه نقشه ازبیلت ستون‌ها و دیوارهای حایل به منظور چگونگی بررسی وضعیت سازه از نظر نشست و پیچش و شاغولی و انتخاب روش‌های مناسب تقویت سازه و در صورت امکان رفع خطاها
- تهیه پلان نمای یک ساختمان جهت اجرای نمای جدید یا بازسازی نمای موجود که به تازگی باب شده است و پروژه‌های بازسازی تاسیسات الکتریکی و محل خروجی و ورودی لوله‌های تاسیساتی و سایر اجزای ساختمانی نظیر حفرات کانال‌های آب و سرویس‌های بهداشتی
- مستندسازی میراث فرهنگی و آثار تاریخی و ملی و تهیه طرح‌های حفاظت، مرمت، احیاء، ساماندهی بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی – فرهنگی
همان‌طور که از توضیحات این مطلب متوجه شدید، نقشه ازبیلت در حقیقت نقشه اجراشده واقعی پروژه است و تمام تغییرات و اصلاحات حین کار در آن وارد شده است. پس برای هرگونه بررسی و بازسازی در آینده، باید به نقشه‌های ازبیلت مراجعه کرد.
یکی از عوامل تهیه همچون ساخت این است که شاید مشکلی در اجرا پیش بیاد و این کار باعث بشه کار در حین اجرا در نقشه تغییراتی پیش بیاد برای همین بعد از مراحل یا بعد از اتمام پروژه اقدام به تهیه نقشه های همچون ساخت می نمایند.
به عنوان مثال در اجرای یک خط انتقال آب در داخل شهر ، قبل از اجرا متوجه وجود تاسیسات دیگر در تراز خط اجرایی (طبق نقشه ها) شدیم و به همین خاطر باید ارتفاع خط تغییر کند و این کار باعث تغییر نقشه ها می گردد و برای همین نقشه همچون ساخت تهیه می گردد تا ارتفاع واقعی خط لوله برای نگهداری و تعمیرات معلوم باشد.
