طبقه نرم و مقاوم‌سازی ساختمان
ساختمان‌های با طبقه نرم،ساختمان‌هایی هستند که طبقه زیرین آنها سختی لازم را نداشته و سختی آنها کمتر از طبقات بالایی می‌باشد و در برابر زلزله بسیار آسیب‌پذیر می‌باشند. طبقه نرم در ساختمان‌ها به دلیل تعداد زیاد دهانه‌های آزاد در طبقه پایینی ایجاد می‌شود.
دلیل ساخت تعداد زیاد دهانه آزاد در طبقات پایینی معمولاً ایجاد فضای مناسب برای پارکینگ اتومبیل‌ها و یا ایجاد کاربری‌های تجاری مثلاً مغازه در طبقات پایینی است.
چنین ساختمان‌هایی بیشتر در مقابل نیروهای جانبی آسیب‌پذیر خواهند بود. زمانی که طبقه پایینی تخریب می‌شود, طبقات بالایی به‌صورت ساندویچی بر روی آن می‌ریزند و سقف‌ها بر روی‌هم قرارگرفته که باعث له شدن ساکنین زیر بار سقف می‌شود.
تفاوت طبقه نرم با طبقه ضعیف
- طبقه نرم به طبقه‌ای گفته می‌شود که سختی جانبی در طبقه‌ی مذکور از ۷۰ درصد سختی جانبی طبقه روی خود کمتر باشد. همچنین در طبقه‌ای که سختی جانبی آن از ۸۰ درصد متوسط سختی سه طبقه روی خود کمتر باشد طبقه را طبقه نرم می‌نامیم.
- طبقه ضعیف به طبقه‌ای اطلاق می‌شود که مجموع مقاومت جانبی طبقه مذکور از ۸۰ درصد مقاومت جانبی طبقه روی خود کمتر باشد. مقاومت جانبی هر طبقه برابر است با مجموع مقاومت جانبی کلیه‌ی اجزای مقاومی که در برابر برش طبقه مقاومت از خود نشان می‌دهند.
مقاومت و سختی جانبی از عوامل کلیدی در مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله هستند. در ساختمان‌های با طبقه نرم اعضای باربر جانبی یا از اول طراحی و اجرا نشده‌اند و یا کافی نمی‌باشند.
مقاوم‌سازی ساختمان‌های با طبقه نرم در برابر زلزله, به موارد ذکرشده می‌پردازد و باعث می‌شود ساختمان‌ها پس از زلزله دچار آسیب کمتری شوند.
عملیات مقاوم‌سازی ساختمان‌های با طبقه نرم در برابر زلزله:
ابتدا سازه را جهت به‌دست آوردن بهترین راه مقاوم‌سازی آنالیز می‌کنیم. عملیات مقاوم‌سازی بایستی به‌گونه‌ای باشد که نه تنها مقاومت کافی سازه را فراهم کند بلکه کمترین تأثیر را در بهره‌برداری سازه داشته باشد.
راه‌های بسیاری برای مقاوم‌سازی ساختمان وجود دارد. یکی از روش‌های رایج، افزایش مقاومت دیوارها، اضافه کردن دیوارهای برشی و یا حتی قاب‌های فولادی در نواحی نرم ساختمان می‌باشد.
برای مقاوم‌سازی دیوارهای موجود مثلاً دیوارهای خشک (Drywall) توسط دیوارهای باربر جایگزین می‌شوند. مهار کردن دیوارها در فونداسیون نیز قسمتی از همین مقاوم‌سازی است. اضافه کردن دیوارهای برشی (دیوارهایی که در برابر بارهای جانبی مقاومت می‌کنند) نیز می‌تواند بسیار مؤثر باشد. البته درصورتی‌که با بهره‌وری ساختمان مداخله‌ای نداشته باشند که در این صورت شاید استفاده از قاب‌های فولادی بهترین راه‌حل باشد. حتی بااین‌وجود که نصب قاب‌های فولادی بسیار پردردسرتر خواهد بود.
مقاوم‌سازی ساختمان‌ها به معنای ضد زلزله کردن آنها نیست بلکه تنها امن کردن این ساختمان‌هاست. یعنی پس از زلزله سازه پابرجا باقی بماند و امنیت جانی ساکنین مهیا شود. حال ممکن است ساختمان دیگر امکان بهره‌برداری نداشته باشد. بااین‌وجود یک ساختمان مقاوم‌سازی شده مطمئناً استانداردهای یک ساختمان طراحی‌شده برای زلزله را نخواهد داشت.
با توجه به راهنمای مقاوم‌سازی ساختمان‌های با طبقات نرم در برابر زلزله, طبقات نرم باید حداقل ۸۰% مقاومت طبقات بالایی خود را داشته باشند. که البته این مقدار برابر است با ۶۰% مقاومت لازم برای ساختمان‌های جدید.
برخی از دلایل ایجاد طبقه نرم:
- داشتن بازشوهای زیاد در طبقه
- ارتفاع زیادتر یک طبقه نسبت به دیگر طبقات
- عدم مقاومت المان‌های باربر جانبی در طبقه
