مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان تعیین کننده شکل و نحوه قرارگیری ساختمان در زمین و فضاهای باز و ضوابط مربوط به تصرف های مختلف است. در این مبحث علاوه بر ای حداقل‌های الزامی فضاها، تامین نور و تعویض هوا نیز آمده است.
زمین لرزه، کارایی و دسترسی به خروجی‌هایی که در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان اشاره شده است را دچار مخاطره می‌کند. در مبحث ۴ در رابطه با امر ایمنی، مسیرها، جایگاه‌ها و بازشوهای امدادرسانی، برای شرایط فوق الذکر، ضوابطی پیش بینی شده است. در این مبحث تلاش شده است تا در زمان حوادث مطرح شده، امکان امدادرسانی به ساکنین از خارج ساختمان نیز فراهم شود.
دامنه کاربرد مبحث ۴
این مقررات ناظر بر کلیه ساختمان‌ها و سازه‌های مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در کشور است. در هیچ یک از ساختمان‌های موجود، نباید تعمیرات و تغییراتی صورت گیرد که با کاهش ابعاد و ارتفاع فضاها، سطوح بازشوی تعویض هوا، سطوح نورگیر و غیره موجب مغایرت با الزامات این مقررات شود.
این مقررات شامل کلیه ساختمان‌ها و سازه‌های موقت (غیر از اسکان موقت بازماندگان حوادث غیر مترقبه) نیز می‌شود
فهرست مطالب
کلیات
اهداف کلی، اهداف عینی و انتظارات عملکردی ، دامنه کاربرد ، استانداردها و ضوابط، مدارک فنی، الزامات اجرایی
دسته‌بندی فضاها، تصرف‌ها و ساختمان‌ها
دسته‌بندی فضاها ، دسته‌بندی و تعریف تصرف‌ها، دسته‌بندی ساختمان‌ها از نظر تعداد طبقات و نحوه قرارگیری بر زمین
مقررات کلی
ارتفاع و مساحت مجاز ساختمان‌ها، الزامات کلی ساخت و قرارگیری ساختمان، الزامات همجواری ساختمان‌ها، تصرف‌ها و فضاها، الزامات شکل، حجم و نمای ساختمان ، الزامات پیش‌آمدگی‌های ساختمان، الزامات تأمین امنیت ساختمان‌ها و ایمنی متصرفین، الزامات مناسب‌سازی ساختمان برای افراد دارای معلولیت و کم‌توان جسمی حرکتی
الزامات عمومی فضاها
فضاهای ورود، خروج، ارتباط و دسترس، فضاهای اقامت، اتاق‌ها و فضاهای اقامت چند منظوره، فضاهای اشتغال، فضاهای پخت و آشپزخانه‌ها، فضاهای بهداشتی، فضاهای نیمه‌باز، فضاهای باز، فضاها و عناصر واسط نورگیری و تهویه، توقفگاه‌های خودرو، انبارها، فضاهای نصب تأسیسات ، سایر مشاعات و فضاهای خدماتی عمومی
الزامات عمومی نورگیری و تهویه فضاها
مقررات اختصاصی تصرف‌ها
تصرف‌های مسکونی، تصرف‌های حرفه‌ای/ اداری، تصرف‌های آموزشی/ فرهنگی، تصرف‌های درمانی/ مراقبتی، تصرف‌های تجمعی، تصرف‌های صنعتی
مقررات خاص ساختمان‌های بلند (گروه ۸)
الزامات عمومی عناصر و جزئیات مهم ساختمان
دیوارها، کف و سقف ، نازک کاری و پوشش‌ها، سقف‌های کاذب، بام‌های مسطح، بام‌های شیبدار ، سقف‌های نورگذر، نصب و اجرای در و پنجره ، حفاظ‌ها، جان‌پناه‌ها و میله‌های دستگرد، آب‌بندی و عایق‌کاری رطوبتی، شومینه، بخاری دیواری و دودکش‌ها، جزئیات عمومی ایمنی و امنیت در برابر سوانح و سایر خطرات، عایق‌کاری صوتی و حرارتی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی ، تأسیسات در ساختمان، نگهداری و دفع زباله، سایر تجهیزات ساختمان
مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ویرایش دوم سال ۱۳۹۲
