کنترل و بازدید از “املاک مجاور” به لحاظ بررسی موارد زیر قبل از تائید و صدور فرم شروع به کار عملیات ساختمانی بسیار مهم و ضروری است:
۱- ترکهای جدید و قدیمی؛
۲- ایستایی ذاتی (بررسی وضعیت تکیه ساختما‌ن‌های مجاور به ملک مورد نظر)؛
۳- وجود دیوار مشترک؛
۴- سقف مشترک؛
۵- شالوده مشترک؛
۶- برق و آب مشترک؛
۷- نعل درگاهی مشترک؛
۸- لوله‌های دودکش و داکتهای تاسیساتی مشترک؛
۹- میزان فرسودگی؛
۱۰- زیرزمین.
در هنگام بازدید از املاک مجاور کارگاه، ممکن است در آن‌ها ترکهای به ظاهر ناخوشایندی که می‌توانند محل ادعا و طرح شکایت توسط همسایگان مبنی بر وارد شدن خسارت به املاک آن‌ها را از مالک و ناظر در پی داشته باشند، مشاهده شود.
در صورت مشاهده شرایط فوق، ناظر باید نسبت به صورتجلسه نمودن ترکها و تهیه مستنداتی نظیر عکس و فیلم با حضور خود همسایگان و سازنده و دو شاهد دیگر اقدام نموده و بعد از تکمیل مستندات شروع به کار را صادر نمود.
البته ممکن است که همسایگان از امضای صورتجلسه فوق‌الذکر امتناع نمایند که در آن صورت باید اقدام به تامین دلیل به روش‌های قانونی نمود.
دیوار مشترک
وجود اجزای مشترک بین ملک در دست تخریب و املاک مجاور از مسایل مهم دیگری است که باید به دقت بررسی و کنترل گردند.
در کلیه این موارد باید ضمن اخذ رضایت محضری همسایه مبنی بر عدم ادعا نسبت به آن بخش از بنای مشترک که در ملک در دست تخریب واقع شده است، دستورالعمل تخریب و ایمن سازی مناسب از “مهندس محاسب” جهت پایدارسازی املاک مجاور اخذ و با رعایت کلیه موارد ایمنی، اقدام به تخریب نمود.
در خصوص دیوارهای مشترک در وهله اول با کنترل اندازه درز انقطاع و ضخامت دیوار می‌توان برآوردی از میزان تخریب و تراشیدن دیوار بدست آورد. در صورتیکه این میزان “با تراشیدن لایه نازک‌کاری دیوار” تامین می‌شود، صرفاً اخذ رضایت محضری از همسایه کفایت می‌کند، لیکن در صورتیکه تخریب بخشی از دیوار ضرورت داشته باشد، علاوه بر اخذ رضایت محضری از همسایه، لازم است که دستورالعمل پایدارسازی دیوارها و گود با شرایط جدید از “مهندس محاسب” اخذ و به مجری ابلاغ در هر صورت در حالت دوم، بنا به تجربه و جهت پرهیز از هر گونه مشکلات حقوقی احتمالی رهاسازی آن بخش از ملک که در دیوار مشترک قرار دارد نسبت به پیگیری اقدامات فوق‌الذکر ارجحیت دارد.
سقف با تیرهای مشترک
در برخی از ساختما‌ن‌های موجود خصوصاً در بافت فرسوده، تیرهای (چوبی یا فولادی) سقف‌ها به صورت یکسره روی دیوارهای مشترک یا غیر مشترک قرار دارند.
بر سر این موضوع که آیا این نوع سقف‌ها مشترک محسوب می‌شوند یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد ولی در هر صورت تیر آهن‌ها یا تیرهای چوبی یکسره بکار رفته مشترک محسوب می‌گردند.
با توجه به اینکه در چنین شرایطی جهت تخریب ملک لازم است که این تیرها بریده شوند لذا باید قبل از صدور شروع به کار ابتدا از مالک همسایه مجاور رضایت محضری نسبت به تخریب سقف مشترک و علی الخصوص بریدن تیرهای یکسره اقدام گردد.
نکته مهم این شرایط، باربرداری از روی سقف یا همان تخریب سقف است. به عبارت بهتر در بدو امر و قبل از تخریب، در ساده ترین حالت می توان فرض کرد دو دهانه با بار تقریباً یکسان داریم ولی بعد از تخریب سقف تنها یک دهانه باقی می ماند.
لذا تخریب سقف باعث بر هم خوردن تعادل موجود و در نتیجه طبق فرمولهای ساده ای که در شکلهای پستهای بعدی کانال همراه ناظر ارائه شده است، منجر به ایجاد لنگر خمشی بیشتر در سقف ساختمان همسایه می گردد.
بنابراین با توجه به اینکه ممکن است باربرداری و تخریب بخشی از سقف باعث تخریب ساختمان همسایه گردد، باید (طرح پایدارسازی ملک مجاور، گود و ایمن‌سازی کارگاه) توسط “مهندس محاسب” تهیه و مجری به آن روش اقدام به تخریب سقف نماید.
