تزریق نفت به بازار مسکن به فاجعه ابَرتورمی می انجامد

به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از روز نو، در سال جاری خبرهای زیادی درباره مسکن وجود داشت و مسئولان دولتی سعی کردند برای خود دستاوردهای زیادی در این حوزه ایجاد کنند و مانند روال قبل مدعی ایجاد تحول در آن شوند؛ اما قیمت مسکن تغییر نداشت که هیچ بلکه مردم بیش از پیش تورم از یک سو و رکود بازار را از سوی دیگر، حس کردند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این رکود مربوط به کاهش عرضه مقابل تقاضا است. اما چرا برای دولتی که اصلی ترین وعده اش ساخت یک میلیون مسکن در سال بود، این مشکل کاهش عرضه ادامه پیدا کرده است؟

هرچند دولت مدعی است پروژه های خود را به خوبی ادامه می دهد و اکنون منتظر ورود چینی ها برای تحول در این حوزه است. برای مثال ابوالفضل نوروزی، مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، با یادآوری اینکه ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن در سراسر کشور در حال ساخت است، گفت: تاکنون ۷۵۵ هزار قرارداد بانکی برای پروژه های نهضت ملی مسکن منعقد شده است. همچنین او وعده داد که پرونده مسکن مهر برای سال آینده بسته شود.

بهره وری بخش خصوصی از دولتی بیشتر است

دو روز پیش، وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه سیاست ما مردمی سازی تولید مسکن است، گفت: مردم ۱.۵ ساله مسکن را می سازند، اما دولت مسکن را طی ۱۰ سال می سازد.

مهرداد بذرپاش در آیین افتتاح 5230 واحد مسکن مهر پردیس در این خصوص تاکید کرد که مدیریت بخش خصوصی بهره ورتر از بخش دولتی است و این امر در مسکن نیز مستثنا نیست.

او همچنین مدعی رشد در ساخت مسکن شد و اظهار کرد: در نیمه اول امسال تولید مسکن 3.8 درصد رشد داشت که پیش بینی می کنیم در نیمه دوم امسال نیز هم رقم ثبت شود. در سال 1401 نیز از رشد منفی در مسکن و ساختمان به رشد مثبت در سال جاری رسیده ایم.

بذرپاش مانند همه مسئولین به کمبودها در گذشته اشاره کرد و گفت: در سال 98 و 99 تولید مسکن عدد منفی 11 و 13 درصد را تجربه کرد که به معنی عقب ماندگی جدی در بخش مسکن بود و این وضعیت صنایع پسین و پیشین و قیمت را تحت تاثیر قرار می دهد. اما آیا این اظهارات بذرپاش مانند دیگر اظهارات، نمادین است یا نشانه ای از به کارگیری فعال بخش خصوصی در این بخش دارد؟

تحمیل قوانین دست و پاگیر به بخش خصوصی

یک کارشناس اقتصاد مسکن درباره ادعای رشد مثبت ساخت مسکن یادآور شد: سال قبل درگیر رکود بودیم و امسال هم درگیر رکود هستیم.

بیت‌الله ستاریان افزود: اگر بگوییم رشد چند دهم درصد بوده قابل قبول است، اما اینکه بگوییم تولید قابل قبولی داشتیم و تولیدمان نسبت به سال قبل افزایش داشته، صحیح نیست.

او درباره اظهارات بذرپاش درخصوص بهره وری بیشتر بخش خصوصی در ساخت مسکن بیان کرد: اساسا مسکن در اختیار بخش دولتی نبوده و حتی قبل از انقلاب هم تولید مسکن در اختیار بخش خصوصی بوده است.

این تحلیلگر حوزه مسکن با بیان اینکه تولید مسکن حاصل یک سلسله زنجیره تولیدات است، گفت: حدود ۹۵ درصد این زنجیره در اختیار بخش خصوصی بوده اما در ایران، دولت ها این سهم بخش خصوصی را درک نمی کنند در حالی که باید مشکلات مسکن را با بخش خصوصی حل کنند.

ستاریان تصریح کرد: بخش خصوصی درگیر قوانین و بروکراسی دولتی است که برای خود بخش دولتی ساخته شده اما آن را به بخش خصوصی هم تحمیل می کنند.

بخش خصوصی در این اقتصاد ولتی و رانتی، جایی ندارد

او با اشاره به اینکه برای بخش خصوصی قوانین خاصی وجود ندارد و تمام قوانین تدوین شده اقتصادی برای بخش دولتی و در انحصار دولت است، تاکید کرد: بنابراین در این اقتصاد دولتی که نوعی سرمایه داری دولتی و رانتی است، بخش خصوصی جایی ندارد.

بیت‌الله ستاریان ادامه داد: چینی ها حتی اگر در ایران پیمانکار اصلی شوند همین وضعیت ادامه پیدا می کند زیرا آنها هم نمی توانند یک میلیون واحد مسکونی در سال تولید کنند و ساختار تولید سنتی در ایران اجازه چنین تولیدی را نمی دهد.

این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این پرسش که چرا بخش خصوصی، به‌رغم توان بالای خود نمی تواند در حوزه مسکن تولید کند و سرمایه های خود را از این بخش فرار می دهد، عنوان کرد: این مسئله ارتباطی به تفاوت کارآیی و توان بخش خصوصی ایران با کشورهای دیگر ندارد و توانایی بخش خصوصی ایران کم از کشورهای دیگر نیست؛ ریشه در اقتصاد بسته ایران دارد که ابزارهای لازم را در اختیار بخش خصوصی قرار نمی دهد.

مسکن مهر را با فشار تمام می کنند

ستاریان درباره ادعای اتمام مسکن مهر تا سال آینده بیان کرد: مسکن مهر متعلق به دو دهه گذشته است و چندین واحد محدود باقی مانده است. اکنون دیگر پایان ساخت واحدهای مسکن مهر و اتمام این پروژه فرسوده، زیاد مهم نیست.

این تحلیلگر اقتصاد مسکن با تاکید بر اینکه از مسکن مهر واحد‌های معدودی مانده که آنها را با زور و فشار تحویل دادند، خاطرنشان کرد: مشکل مسکن بیشتر بخش های ما را درگیر کرده و اکثر دهک های ما درگیر بخش مسکن هستند.

او تصریح کرد: موضوع مسکن دیگر بسیار خطرناک شده است و به نوعی مسئولین صرفا حرفی می زنند که خالی از عریضه نباشند.

بایدها و نبایدهای ورود چینی ها به حوزه مسکن ایران

ستاریان در ارزیابی خود از وضعیت مسکن در سال آینده عنوان کرد: در این حوزه برای سال بعد مختصر رونقی، آن هم به صورت محدود، بعد از اردیبهشت می توان دید.

او ادامه داد: این رونق محدود است؛ زیرا اقتصاد، اقتصادی نیست که بتوان در آن تحولی ایجاد کرد و به نظر نمی رسد در مسئولین اصلا دغدغه ای برای ایجاد تغییرات کلیدی در اقتصاد وجود داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی به جراحی اقتصادی ادعا شده دولت سیزدهم اشاره کرد و گفت: جراحی اقتصادی شعاری بود که اکنون به بیراهه رفته است. یعنی یک جراح متخصص برای این جراحی نیاوردند و برای این کار دست به کارهای بیهوده زدند.

ستاریان در پاسخ به اینکه آیا رونق پیش بینی شده بعداز اردیبهشت ربطی به حضور چینی ها در پروژه های ساخت و ساز ایران دارد یا خیر، اظهار کرد: چینی ها در یک شرایط می توانند ورود مثبت داشته باشند ولی شرایط دیگر وحشتناک است.

او افزود: اگر چینی ها قرار است که وارد شوند و تکنولوژی و زیرساخت های مسکن را تغییر دهند، مفید است. چینی ها زیرساخت ها و کارخانه هایی در بخش مسکن دارند و می توانند کمک کننده باشند اما حتی اگر این زیرساخت ها را در اردیبهشت وارد کنند، بعد از چهار تا پنج سال می توان از آن نتیجه گرفت.

به گفته این تحلیلگر حوزه مسکن، چینی ها اگر قرار است تکنولوژی وارد و کارخانه های ساخت مسکن احداث کنند، مثبت است اما اگر قرار است با سرمایه نفت ما، تولید مسکن انجام دهند بسیار منفی است.

ستاریان اضافه کرد: حتی اگر پیمانکار اصلی شوند همین وضعیت ادامه پیدا می کند زیرا آنها هم نمی توانند یک میلیون واحد مسکونی در سال تولید کنند و ساختار تولید سنتی در ایران اجازه چنین تولیدی را نمی دهد.

این کارشناس بازار مسکن با تاکید بر اینکه تزریق مستقیم نفت به حوزه مسکن به معنی فاجعه و ابرتورم است، بیان کرد: اگر قرار است پولی در بخش مسکن تزریق شود، باید به زیرساخت ها اختصاص یابد زیرا باعث تغییر ساختار و تکنولوژی، ایجاد کارخانه های وسیع پیش ساختگی و غیره می شود.

ستاریان در پایان بار دیگر تأکید کرد کرد: اگر در بخش های دیگر مسکن پول نفت تزریق شود، در تمام بخش های اقتصاد کشور تورم بسیار شدیدی را خواهیم داشت.