به گزارش ساختمان آنلاین: یکی از چالش های مالیاتی امروز، مالیات خانه‌های خالی است. این که نحوه محاسبه مالیات بر خانه های خالی چگونه است و خانه های خالی معاف از مالیات کدام ها هستند و… . در اینجا درباره نرخ، مبلغ و همه آنچه که به قانون مالیات بر خانه های خالی مربوط می شود تا معمای ناتمام قانون مالیات بر خانه های خالی را تا حدودی برای شما تشریح کنیم.
مالیات بر خانه های خالی چیست؟
مالیات بر خانه های خالی یعنی دولت برای خانه هایی که مالک قصدی برای فروش و یا اجاره آنها ندارد و آنها را خالی از سکنه نگه داشته است، مالیات وضع می کند.
مالیات خانه های خالی با هدف افزایش عرضه مسکن (چه به صورت فروش و چه به صورت اجاره) و جلوگیری از سوداگری و احتکار آن انجام می شود. قانونی که با وجود ابلاغ آن هنوز سؤال ها و ابهامات بسیاری درباره آن مطرح است و بسییاری نسبت به جزئیات آن آگاهی ندارند.
چه کسانی باید در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت نام کنند؟
ثبت نام در سامانه املاک اختصاص به مالکین نداشته و کلیه سرپرستان خانوار اعم از مالکین و مستاجرین باید اطلاعات ملکی خود را در آن وارد کنند که در صورت عدم ثبت نام در موعد مقرر با ضمانت اجرای جریمه مالیاتی و محرومیت از خدمات اجتماعی مواجه خواهند شد.
با تصویب اولیه طرح مالیات بر خانه های خالی، این طرح به شورای نگهبان قانون اساسی ارسال شد که این شورا با طرح ایراداتی آن را به مجلس بازگرداند. مجلس ایرادات شورای نگهبان را وارد دانسته و پس از چند ماه بررسی و اصلاح آن ها، ۵ آذر ۹۹ بار دیگر آن را به شورای نگهبان ارسال کرد.
درنهایت این قانون ۲۶ آذرماه ۹۹ مورد تائید شورای نگهبان قرار گرفت، ۲ دی ماه توسط مجلس برای ابلاغ به ریاست جمهوری ارسال شد و هشتم دی ماه توسط رئیس جمهور به دستگاه های مربوطه ابلاغ شد تا رسماً وارد مرحله اجرا شود.
با توجه به اینکه عدم ثبت نام در سامانه املاک با جریمه های مالیاتی سنگینی برای مالکین همراه بوده و در مورد غیر مالکین نیز موجب محرومیت از دریافت خدمات اجتماعی نظیر افتتاح حساب بانکی، دریافت دسته چک، دریافت یارانه و سایر خدمات دولتی می شود، ضروری است که تا در قدم اول مشخص نمود که افراد مشمول ثبت ملک در سامانه املاک چه کسانی هستند.
اصلاحیه ماده 54 مکرر قانون مالیات های مستقیم مصوب دی ماه 1399 در مورد افرادی که باید در سامانه املاک ثبت نام کنند مقرر داشته است که کلیه سرپرستان خانوار اعم از شهری و روستایی، مالک و مستاجر و تمامی مالکین واحدهای مسکونی مکلفند اطلاعات محل سکونت (اقامتگاه) و املاک تحت مالکیت خود (با مالکیت های رسمی، وکالتی، تعاونی شهری و روستایی) را در سامانه املاک درج کنند.
کدام خانه ها خالی محسوب می شوند؟
مطابق قانون مالیات بر خانه های خالی، خانه هایی که مشخصات زیر را داشته باشند، خانه خالی محسوب می شوند.
* در شهر بالای ۱۰۰ هزار نفر باشد
* اقامتگاه اصلی و فرعی مالک نباشد
* بیش از یک سال (در پروژه‌های انبوه‌سازی بیش از ۱۸ ماه) از تاریخ صدور گواهی پایان کار آن گذشته باشد
* بیش از چهار ماه از تاریخ خرید (تاریخ ثبت سند) آن گذشته باشد
* بیش از چهار ماه در اجاره نباشد
* در اجاره فردی باشد که خود دارای اقامتگاه اصلی است
* توسط مالک در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی (که در آینده راه‌اندازی خواهد شد) برای فروش یا اجاره عرضه نشده باشد
* در صورت وقفی بودن، بر اساس وقف نامه مشکلی برای اجاره رفتن نداشته باشد
* واحد خالی مسکونی باشد، بنابراین واحد های تجاری و اداری مشمول این مالیات نیستند
میزان مالیات بر خانه های خالی چقدر است؟
اگر مطابق موارد بالا ملک شما مطابق قانون خانه خالی محسوب شود، احتمالاً مهم ترین سؤالی که ذهن شما را درگیر خواهد کرد این است که نرخ مالیاتی که باید پرداخت کنید چقدر است و آخرین وضعیت تعرفه مالیات خانه های خالی چگونه است؟
این نرخ مطابق با زمان خالی بودن و تعداد خانه خالی مالک متفاوت است. نرخ مالیات خانه های خالی برای مالکانی که تا پنج واحد مسکونی خالی دارند و کسانی که بیش از پنج واحد مسکونی خالی دارند متفاوت است. در ادامه جدول ضریب مالیات بر خانه های خالی را مشاهده خواهید کرد.
ضریب مالیاتی برای دارندگان پنج خانه خالی و کمتر
مدت زمان خالی بودن خانه نرخ مالیات
سال اول 6 برابر ارزش اجاری ملک
سال دوم 12 برابر ارزش اجاری ملک
سال سوم 18 برابر ارزش اجاری ملک
ضریب مالیاتی برای دارندگان بیش از پنج خانه خالی
مدت زمان خالی بودن خانه نرخ مالیات
سال اول 12 برابر ارزش اجاری ملک
سال دوم 24 برابر ارزش اجاری ملک
سال سوم 36 برابر ارزش اجاری ملک
جرائم تخطی از قانون مالیات خانه های خالی
اولین جریمه این قانون مربوط به دیرکرد پرداخت مالیات است. همان‌طور که گفته شد مالک به مدت ۳۰ روز پس از صدور برگ قطعی مالیات فرصت دارد تا مالیات خود را پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت به موقع این مالیات به ازای هرماه دیرکرد معادل ۲.۵ درصد بر این مبلغ افزوده خواهد شد.
جریمه دیگر مربوط به عدم تعیین وضعیت ملک در سامانه ملی املاک و اسکان کشور است. اگر مالک و یا ساکن، واحد مسکونی موردنظر را در سامانه اسکان و املاک کشور تعیین وضعیت نکنند مالک موظف به پرداخت مالیات و جریمه‌ای معادل همان مالیات است. در اصل در صورت بروز این تخلف مالک مجبور به پرداخت مالیات ۲ برابری است.
همچنین اگر مستأجر خود دارای ملک باشد درصورتی‌که محرز شود که مالک با علم به این مسئله خانه خود را به وی اجاره داده است موظف به پرداخت مالیات خانه خالی بابت آن واحد مسکونی و جرائم مربوطه است. شایان‌ذکر است که در سامانه اسکان و املاک کشور امکان سنجش وضعیت مستأجر برای مالک پیش‌بینی خواهد شد و مالک می تواند از طریق این سامانه از وضعیت خانه‌دار بودن مستأجر خود آگاه شده و از بروز این مشکل جلوگیری کند.
در کنار موارد ذکر شده مالک موظف است حداکثر تا یک ماه پس از تغییر وضعیت ملک، آن را به اطلاع سامانه اسکان و املاک کشور برساند. در صورت عدم انجام این کار به ازای هر ماه تأخیر مالیات خانه های خالی بر آن واحد مسکونی اعمال خواهد شد.
آخرین جریمه مربوط به تعرفه آب و برق واحدهای مسکونی ای است که مالکان آن از تعیین وضعیت آن در سامانه اسکان و املاک کشور خودداری کرده‌اند. تعرفه آب، برق و گاز این واحدهای مسکونی، مطابق با بالاترین پلکان قیمتی محاسبه خواهد شد.
