به گزارش ساختمان آنلاین: اگرچه وزارت اقتصاد دولت سیزدهم در اقدامی قابل‌تحسین، آیین‌نامه مالیات بر خانه‌های گرانقیمت را به سرعت تدوین و در دولت مصوب کرد، اما برخی کارشناسان نرخ‌های آن را مؤثر نمی‌دانند، زیرا مالیات ۰/۵ درصدی برای خانه‌هایی که بعضاً تا بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان ارزش دارند، برای مالک این واحد‌ها نگران‌کننده نیست و ضمانتی برای پرداخت آن وجود ندارد.
براساس گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹، اجرای مالیات بر دارایی‌های لوکس سال گذشته به فراموشی سپرده شده‌است. این قانون از مدت‌ها قبل در قوانین بودجه ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ مطرح و قابل اجرا بود، اما در مهر ماه امسال پس از یک‌ونیم سال انتظار، معاون اول دولت سیزدهم آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور را ابلاغ کرده‌است.
بر اساس بند (ت) تبصره ۶ قانون بودجه، در سال ۱۳۹۹ واحد‌های مسکونی با ارزش روز ۱۰ میلیارد تومان و بیشتر و انواع خودرو‌های سواری و وانت دوکابین موجود در کشور با ارزش روز ۷۰۰ میلیون تومان و بیشتر، مشمول مالیات بر دارایی سالانه می‌شوند، اما در این سال به‌رغم پیش‌بینی مبلغ یک هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان وصول درآمد از این محل، به علت عدم تصویب آیین‌نامه اجرایی مربوط، هیچ‌گونه مالیاتی دریافت نشده‌است.
به عقیده کارشناسان، اجرایی‌نشدن این قانون و موکول شدنش به مهرماه سال جاری، به دلیل کم کاری سازمان مالیاتی در تصویب آیین‌نامه بوده‌است. البته بهانه‌هایی مانند سختی سنجش قیمت املاک و خودرو‌ها و مقاومت اجتماعی نیز وجود دارد که قابل‌قبول به نظر نمی‌رسند. نکته مهم دیگر نیز این است که سازمان مالیاتی انتظار کسب درآمد آنچنانی از این محل را ندارد و همین موضوع، انگیزه سازمان را با توجه به احتمال هزینه نامتناسب وصول این مالیات کم می‌کند.
اما یکی از اقدامات خوب وزارت اقتصاد دولت سیزدهم، تدوین و پیگیری تصویب آیین‌نامه اجرایی بند (خ) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مشهور به قانون مالیات بر خانه‌های لوکس بود. بر اساس این بند از قانون بودجه امسال، واحد‌های مسکونی و باغ ویلا‌های بالای ۱۰ میلیارد تومان، مشمول مالیات بر خانه‌های گرانقیمت می‌شوند.
مالیات فوق ارزان برای خانه‌های گران!
نهایتاً با تثبیت شرایط در دولت سیزدهم، بلافاصله وزارت اقتصاد آیین‌نامه اجرایی مالیات بر خانه‌های لوکس را تدوین و به تصویب هیئت دولت رساند و آن را به سازمان امور مالیاتی ابلاغ کرد.
نرخ‌های مالیاتی خانه‌های لوکس به شرح زیر است:
* تا ۱۰ میلیارد تومان، نرخ صفر
* ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان نسبت به مازاد ۱۰ میلیارد تومان، ۱/۰ درصد
* ۱۵ تا ۲۵ میلیارد تومان نسبت به مازاد ۱۵ میلیارد تومان، ۲/۰ درصد
* ۲۵ تا ۴۰ میلیارد تومان نسبت به مازاد ۲۵ میلیارد تومان، ۳/۰ درصد
* ۴۰ تا ۶۰ میلیارد تومان نسبت به مازاد ۴۰ میلیارد تومان، ۴/۰ درصد
* نسبت به مازاد بر ۶۰ میلیارد تومان، ۵/۰ درصد
کارشناسان اقتصادی: نرخ‌های مالیاتی خانه‌های لوکس به درد بازار مسکن نمی‌خورد
برخی کارشناسان اقتصادی با تأکید بر اینکه این پایه مالیاتی می‌تواند به سود اقتصاد بخش مسکن باشد، معتقدند، انتقادی که می‌توان به آیین‌نامه موجود گرفت، ارزان بودن نرخ این پایه مالیاتی است.
به گفته این کارشناسان، فلسفه مالیات بر خانه‌های لوکس، بهبود رقم فعلی ضریب جینی و کاهش فاصله طبقاتی میان بخش‌های ارزان و گرانقیمت کلانشهرهاست، بنابراین با توجه به زیاد بودن فاصله قیمت مسکن در نقاط گرانقیمت پایتخت و دیگر کلانشهر‌ها با مناطق ارزان‌تر، می‌توان این شکاف را با نرخ‌های مالیاتی بازدارنده‌تری جبران کرد. یک کارشناس اقتصادی گفت: مالیات ۵/۰ درصدی برای خانه‌هایی که بعضاً تا بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان ارزش دارند، برای مالک این واحد‌ها نگران‌کننده نیست.
وی افزود: همچنین نمی‌توان روی درآمد‌های این واحد‌های مسکونی برای مصارف ذکر شده از جمله ساخت مسکن دهک‌های پایین، حساب کرد، به خصوص که در قانون جهش تولید آمده است که این منبع درآمدی به صندوق ملی مسکن واریز شود تا برای ایجاد تعادل در بازار مسکن به مصرف برسد یا برای خانه‌دار شدن خانوار‌های مددجوی نهاد‌های حمایتی برنامه‌ریزی شود.
مالیات خانه‌های لوکس به مصارف ملی برسد
همچنین برخی کارشناسان نیز با اشاره به تهیه بانک اطلاعاتی پروانه‌های ساختمانی و پایان کار‌های صادره از سوی شهرداری‌ها که شناسایی خانه‌های مسکونی گرانقیمت را راحت‌تر می‌کند، پیشنهاد می‌دهند این پایه مالیاتی به عوارض شهری تغییر جهت داده شود. به گفته این کارشناسان، این اقدام سبب می‌شود تا بخشی از درآمد‌های حاصله به شهرداری‌ها برسد تا انگیزه‌ای برای اخذ آن داشته باشند، اما موارد مصرف این درآمدها، به دولت واگذار شود تا منافع آن به همه دهک‌ها تسری یابد. از موارد مذکور در قانون بودجه امسال، مصرف‌شدن بخشی از درآمد‌های مالیات بر خانه‌های لوکس در تأمین هزینه ساخت مسکن خانوار‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی است.
براساس قانون بودجه امسال دولت موظف است ٢٠ درصد از درآمد‌های حاصل از مالیات بر واحد‌های مسکونی گرانقیمت را از محل ردیف شماره ٧٦- ٥٣٠٠٠٠ بابت تأمین مسکن مددجویان تحت پوشش نهاد‌های حمایتی هزینه کند.
متوسط قیمت مسکن در مناطق لوکس‌نشین تهران
در حال حاضر بر اساس اعلام بانک مرکزی متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهریور ۱۴۰۰ در گرانقیمت‌ترین مناطق پایتخت شامل دو منطقه یک و سه به ترتیب حدوداً ۷۰ و ۶۵ میلیون تومان است.
این دو منطقه تهران (یک و ۳) در شهریور سال گذشته نیز با کسب متوسط هر متر ۵۰ و ۴۵ میلیون تومان، گران‌ترین مناطق پایتخت بودند؛ بنابراین قیمت یک واحد ۱۵۰ متری در منطقه یک با احتساب متری ۷۰ میلیون تومان به بیش از ۱۰ میلیارد تومان (۵/۱۰ میلیارد تومان) می‌رسد و مشمول این پایه مالیاتی (مالیات بر خانه‌های لوکس) می‌شود. بر اساس آیین‌نامه ابلاغی دولت، تنها ۱/۰ درصد مالیات به این واحد، آن هم نسبت به مازاد بر ۱۰ میلیارد تومان که ۵۰۰ میلیون تومان است، تعلق می‌گیرد؛ بنابراین درآمد مالیاتی این واحد مسکونی، صرفاً ۵۰۰ هزار تومان می‌شود!
بر اساس آیین‌نامه مذکور، واحد‌های مسکونی بالای ۶۰ میلیارد تومان، نسبت به مازاد ۶۰ میلیارد تومان ۵/۰ درصد است، بنابراین تا ۱۰ میلیارد تومان آن معاف از مالیات و تا ۶۰ میلیارد تومان این واحد مسکونی، مشمول مالیات ۴/۰ درصدی است.
به عنوان مثال برای واحد مسکونی که ۱۱۰ میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده، فقط به ۱۰۰ میلیارد تومان آن مالیات بر خانه‌های لوکس تعلق می‌گیرد تا ۶۰ میلیارد تومان آن مشمول ۴/۰ درصد مالیات و از ۶۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان مشمول مالیات نیم درصدی خواهد شد. با این حساب مالک این واحد مسکونی فوق لاکچری باید مجموعاً ۴۴ میلیون تومان مالیات بپردازد! یا یک پنت‌هاوس در فرمانیه ۵/۴۱ میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده که مشمول مالیات ۳/۰ درصدی می‌شود که معادل ۱۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان است!
