به گزارش ساختمان آنلاین: بازار مسکن از جمله حوزه‌های مهم اقتصادی کشور به‌شمار می‌رود که درسال‌های اخیر تورم سنگینی را تجربه کرده‌است؛ تورمی که قشرهای زیادی از جامعه را نسبت به خانه‌دار شدن ناامیدتر کرده و به‌تبع آن به افزایش تقاضا در بازار اجاره انجامیده‌است.
کاهش عرضه مسکن در بازار فروش و افزایش بیش از ۶ برابری قیمت مسکن در سال‌های اخیر سبب حذف اکثریت مصرف‌کنندگان از بازار خرید مسکن شد؛ موضوعی که به رشد قیمت‌ها در حوزه اجاره‌بهای مسکن هم دامن زد و اجاره‌نشین‌ها را با دردسرهای بسیاری مواجه کرد.
بررسی‌ها درسراسرکشور نشان می‌دهد، دامنه افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن در همه استان‌ها گسترده شده‌است و رشد نرخ‌های ارائه شده در بازار در برخی شهرها «نجومی» و در برخی دیگر «زیاد» بوده‌است. اینها درحالی‌است که به‌نظر می‌رسد سیاست‌های راهبردی دولت در حوزه مسکن، ازجمله در زمینه افزایش میزان تسهیلات و همچنین اجرای طرح مسکن ملی، آنچنان که باید نتوانسته در برقراری تعادل در بازار عرضه و تقاضا موثر واقع شود و می‌توان گفت در همچنان بر پاشنه گرانی و رکود در بازار مسکن می‌چرخد.
با توجه به این موضوع، در پرونده پیش‌رو کوشیده‌ایم با کنکاش در بازارمسکن استان‌ها، به واکاوی سطح قیمت‌ها و میزان افزایش آن در سال‌های اخیر بپردازند و میزان تأثیرگذاری ارائه وام مسکن در افزایش قدرت خرید خانه را بررسی کنند.
مازندران
قیمت مسکن در مازندران طی یک سال اخیر حتی با وجود رکود نسبی بازار، با رشد قابل‌توجهی مواجه بوده و نسبت به ۲ سال گذشته بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. درحال‌حاضر در ساری قیمت هر مترمربع آپارتمان نوساز بین ۱۳ تا ۳۵ میلیون‌تومان در نوسان است. مناطقی مانند «کوی شفا»، «حاشیه بوستان ملل»، «بخش هشت»، «فرهنگ»، «پیوندی»، «فدک» و «توکل» به‌مراتب قیمت‌های بالاتری نسبت به سایر نقاط دارند.
در سایر نقاط ساری هم بسته به موقعیت و امکانات ساختمان، قیمت‌ها بین ۱۳ تا ۲۲ میلیون‌تومان برای هر مترمربع متفاوت است. البته قیمت مسکن در برخی مناطق غربی مازندران بیشتر از مرکز استان و مناطق شرقی است؛ تا جایی که در برخی مناطق به متری بیش از ۴۰ میلیون تومان هم می‌رسد. البته این موضوع بیشتر درمورد واحدهایی که در مناطق خوش‌نشین و با امکانات ویژه ساخته شده‌اند، صدق می‌کند.
اما نرخ مسکن دراین شهرها با شرایط مشابه امکاناتی، معمولا کمی بیشتر از شهرهای شرقی مازندران است. درچنین شرایطی وام ۲۰۰ میلیون تومانی مسکن عملا مشکلی از مستاجران حل نمی‌کند، چرا که در خوشبینانه‌ترین حالت، هزینه خرید ۲۰ مترمربع از یک واحد نوساز را تأمین می‌کند.
خوزستان
قیمت خانه در خوزستان هم مانند سایر استان‌های کشور، افزایش قابل‌توجهی داشته است، به‌طوری‌که برای خرید یک خانه ۱۰۰ متری در محله‌های پایین‌شهر اهواز و حاشیه‌ای مثل «کوی علوی» یا «حصیرآباد» با قیمت متری ۳ تا ۱۰ میلیون باید حداقل ۳۰۰ میلیون تومان بودجه در اختیار داشته باشید، اما برای خرید همین خانه در محله «کیان‌پارس» از متری ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان یعنی درمجموع از ۲ تا ۵ میلیارد تومان باید بپردازید.
در شهرهای دیگر اوضاع کمی بهتر است و برای مثلا برای خرید یک خانه با همین متراژ، حداقل ۲۰۰ میلیون تومان نیاز دارید. البته این عدد در محله‌های بالای شهر تا بیش از یک‌میلیارد تومان هم می‌رسد. درخرمشهر هم رقم‌ها از ۲۰۰، ۳۰۰ میلیون تومان تا ۳ میلیاردتومان در نوسان است و سایر شهرهای استان هم شرایطی مشابه دارند.
سال گذشته معاون وزیر راه‌وشهرسازی، گران‌ترین شهر ازنظر مسکن بعد از تهران را شهر اهواز معرفی کرده بود، درحالی‌که به‌گفته مشاوران املاک، بیشتر مناطق این شهر جزو مناطق کم‌برخوردارند و این موضوع میانگین قیمت مسکن را چندان بالا نمی‌برد، اما به‌هرحال نباید از تاثیر افزایش قیمت مصالح چشم‌پوشی کرد. دراین میان با توجه به اینکه تسهیلات ساخت مسکن شهری و روستایی در خوزستان برای ساخت در طرح اقدام ملی مسکن به تازگی طرح شده هنوز تاثیر آن بر قیمت مسکن مشخص نیست.
کهگیلویه‌وبویراحمد
در استان کهگیلویه‌وبویراحمد هم مانند سایر استان‌ها، قیمت خریدخانه افزایش قابل‌توجهی داشته‌است، به‌طوری‌که فقط در بخش اجاره شاهد افزایش ۵۰ تا ۷۰درصدی هستیم. رشد بی‌رویه قیمت زمین و افزایش قیمت تمام شده مسکن، از عواملی است که بر نرخ اجاره و خرید و فروش تاثیر گذاشته‌است، به‌طوری‌که قیمت یک قطعه زمین درمدت کوتاهی بیش از ۴۰۰ درصد افزایش یافته‌است.
درحال‌حاضر خرید خانه در محله‌های مختلف یاسوج از متری ۲ میلیون تومان آغاز می‌شود و تا متری بیش از ۱۶ میلیون تومان هم می‌رسد. خرید خانه در محله‌های پایین‌شهر مانند «نجف‌آباد» و «شهرک ولایت» به بیش‌از ۲۰۰ میلیون‌تومان بودجه نیاز دارد، اما برای خرید خانه در محله‌های بالای‌شهر مانند «محمودآباد» گاهی باید بیش از ۳ میلیارد تومان هم بپردازید.
با وجود گرانی خانه دراین استان، یاسوج همچنان کم‌ترین قیمت مسکن در هر مترمربع را درمیان مراکز استان‌ها دارد، اما کمبود زمین برای ساخت‌وساز چالشی است که زمینه ساز افزایش قیمت مسکن، نبود خانه برای خرید و فروش و اضافه شدن به بار اجاره و حاشیه‌نشینی در شهرهای مختلف کهگیلویه و بویراحمد شده‌است.
گیلان
خرید خانه در استان گیلان و به‌ویژه در شهر رشت، بین حدود ۸۰۰ میلیون تا چندمیلیاردتومان؛ بسته به منطقه، تفاوت دارد. خانه‌هایی که ارزان‌ترند، بیشتر در مناطق حاشیه‌ای قرار دارند و البته غالبا سند ندارند و به‌صورت قولنامه‌ای به‌فروش می‌رسند. این خانه‌ها با مشکلاتی ازقبیل کمبود زیرساخت‌های شهری و خدماتی و نیز پایین بودن کیفیت ساخت مواجهند.
براساس داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ هر مترمربع مسکن در گیلان به‌طور متوسط حدود ۸ میلیون تومان است، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد نرخ خرید خانه به‌طور متوسط در شهرستان‌های گیلان به متری ۱۵ میلیون تومان می‌رسد. این رقم در شهرهای گردشگری مانند لاهیجان به متری بین ۱۰ تا ۸۰ میلیون تومان در نقاط بالای شهر هم می‌رسد.
در بررسی‌های انجام شده ازسوی سازمان برنامه‌وبودجه استان، قیمت مسکن در گیلان از اردیبشهت‌ماه۹۷ تا۹۸ رشدی برابر با ۱۱۰درصد داشته‌است. پس از این جهش‌قیمتی، سال گذشته رشد قیمت‌ها دراین‌بخش حدود ۴۳ درصد بوده‌است. علاوه براینها، براساس آمارهای بانک مسکن، ساکنان شهر رشت مشمول وام خرید مسکن می‌شوند که این رقم تنها یک دهم پایین‌ترین رقم قیمت خانه در رشت را پوشش می‌دهد.
سیستان‌وبلوچستان
موضوع تامین مسکن این روزها به دلیل تورم شدید، به یکی از مسائل تقریبا لاینحل دولت و مردم تبدیل شده‌است، زیرا درصد بالای رشد تورمی این نیاز اساسی و درآمد پایین بیشتر قشرهای جامعه باعث شده تا باور عمومی نسبت به تهیه مسکن به‌ویژه در قشرهای کم‌درآمد تبدیل به یک رویا شود.
ساخت مسکن در سیستان‌وبلوچستان به دلیل افزایش قیمت مصالح، مانند سایر نقاط کشور بالاست، اما عوامل دیگری نیز سبب شده تا هزینه ساخت دراین استان افزایش یابد. یکی از این دلایل، نبود کارخانه‌های تولید مصالح ساختمانی است. به همین دلیل، سازندگان مسکن مجبورند مصالح موردنیاز خود را از استان‌های دیگر تامین کنند که هزینه حمل‌ونقل موجب افزایش هزینه ساخت می‌شود.
ازسوی دیگر نبود زمین کافی نیز سبب افزایش قیمت ساخت مسکن و در نتیجه قیمت خانه شده‌است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، درحال‌حاضر قیمت هر مترمربع منزل مسکونی در گران‌ترین نقطه زاهدان، یعنی «خیابان دانشگاه» ۱۵ میلیون‌تومان و در ارزان‌ترین نقطه، یعنی پهنه شمالی و «کریم‌آباد» درحدود یک میلیون تومان است.
آذربایجان‌غربی
درسال‌های گذشته هرچند قیمت مسکن در ارومیه، به‌عنوان مرکزاستان، تغییرات زیادی داشته اما در دیگر شهرها و به‌ویژه شهرهای کوچک استان، این تغییر زیاد نبوده‌است. در محله‌هایی مانند «جاده بند»، «مافی» و «حضرت‌پور» قیمت یک واحد آپارتمان ۱۵۰ مترمربعی تا ۳ میلیارد تومان هم می‌رسد و در محله‌های حاشیه‌ای مانند «خیابان المهدی» و «کاظمیان» با ۲۰۰ میلیون‌تومان هم می‌توان یک خانه نقلی خرید. این درحالی‌است که درسال ۹۰، با ۲۰۰ میلیون تومان دربهترین محله ارومیه امکان خرید خانه و آپارتمان وجود داشت.
نکته مهم در تعیین قیمت خانه و واحدهای مسکونی دراین استان، دوبرابر شدن وام‌های مسکن روستایی و همچنین اعتبار ویژه دولت برای اجرای طرح‌های مسکن مهر آذربایجان‌غربی بوده که زمینه‌ساز ایجاد تعادل در تقاضای مسکن شده‌است.
خراسان‌جنوبی
بازار مسکن در شهر بیرجند، مرکز استان خراسان‌جنوبی، از ابتدای سال‌گذشته دچار رکود شده و در سال‌جاری نیز معامله‌ها تا ۳۰ درصد کاهش یافته‌است. دریک سال‌گذشته قیمت مسکن در بیرجند نسبت به سال قبل از آن، برای هر مترمربع بین یک تا یک‌میلیون و ۵۰۰ هزارتومان افزایش داشته، این درحالی‌است که قیمت مصالح ساختمانی رو به‌افزایش است و همچنان نیز این بازار در رکود به‌سر میبرد.
میانگین قیمت هر مترمربع یک واحد آپارتمانی در مناطق بالای شهر بیرجند به حدود ۷ میلیون تومان و درمناطق پایین‌تر نیز به ۵ تا ۶ میلیون تومان هم می‌رسد، اما به‌طور دقیق نمی‌توان قیمت‌ها را اعلام کرد، چراکه نسبت به نوع ساخت، مصالح به‌کار رفته، موقعیت مکانی و… قیمت‌ها نیز تغییر می‌کند.
اما دراین میان باید به این نکته هم اشاره کرد که دراستان خراسان‌جنوبی میزان تسهیلات مسکن، همخوانی چندانی با قیمت روز بازار نداشته و بنابراین تاثیر چندانی هم در خرید مسکن ندارد؛ میزان این تسهلات تنها به‌عنوان یک کمک هزینه کوچک خرید کارایی دارد.
اصفهان
خرید یک خانه در اصفهان از متری ۸ تا ۱۰میلیون تومان در حومه شهر آغاز می‌شود و به متری ۸۵ تا ۹۰میلیون تومان در اطراف زاینده‌رود هم می‌رسد. قیمت‌ها از سال‌گذشته تاکنون، به‌صورت بی‌قاعده‌ای دراستان و به‌ویژه شهراصفهان افزایش یافته و و حدود ۵۰ تا ۱۰۰ درصد رشد داشته‌است. این افزایش قیمت بیشتر در نقاطی که خانه ارزان‌تر و قدرت خرید مردم پایین‌تر بوده، اتفاق افتاده است و خانه‌های کوچک‌تر، گران‌تر شده‌است.
دراین‌میان به نظر می‌رسد حتی تسهیلات خرید مسکن نیز تاثیری در خروج بازار خرید و فروش از رکود نداشته‌است. برهمین اساس می‌توان گفت که وقتی در استان اصفهان خانه‌ای زیر یک میلیاردتومان به‌سختی می‌توان یافت، ۱۰۰ یا ۱۵۰میلیون تسهیلات جوابگوی خرید خانه نیست. اگر درگذشته با ۶۰ یا ۷۰میلیون‌تومان وام یک یا دوسوم پول خرید یک خانه در اصفهان تامین می‌شد، اما اکنون با ۱۰۰ یا ۱۵۰میلیون تسهیلات، حتی یک‌دهم هزینه خرید یک خانه هم تامین نمی‌شود.
همدان
درشهرهمدان، به‌عنوان مرکز استان، یک زوج جوان کارمند، اصلا نمی‌توانند به خرید خانه در مناطق به اصطلاح بالای شهر فکرکنند. درمناطقی مانند «پردیس» که مرفه‌نشین محسوب می‌شوند، یک آپارتمان ۸۰ متری، حدود ۲۰ سال‌ساخت با امکانات معمولی و پارکینگ، حدود یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان تمام می‌شود و آپارتمان‌های تازه‌ساخت تا متری ۲۵ میلیون تومان هم به فروش می‌رسند.
درمناطق متوسط شهر، مانند خیابان پاسداران، آپارتمان‌هایی با امکانات معمولی، متری ۱۲ تا ۱۳ میلیون‌تومان قیمت دارند و دربرخی کوچه‌های آن، آپارتمان متری ۱۰ میلیون تومان هم می‌توان یافت. درمنطقه «اسلامشهر» که جزو مناطق پایین شهر محسوب می‌شود نیز با حدود متری ۷ میلیون‌تومان می‌توان یک آپارتمان معمولی خرید.
اردبیل
دراستان اردبیل طی دوسه سال اخیر، قیمت مسکن افزایش چشمگیری داشته است؛ درحالی‌که تا سال ۹۷ قیمت هرمترمربع آپارتمان دربهترین نقطه شهر، مانند میدان جانبازان، حدود ۲ میلیون تومان بود، امسال این قیمت حتی برای شهرک‌های حاشیه شهر، مانند شهرک نیایش، که از امکانات شهری کافی هم برخوردار نیست، حدود دوبرابر شده‌است و یک واحد آپارتمان با متراژی درحدود ۸۰ متری تقریبا ۵۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود.
درحال‌حاضر قیمت خرید مسکن در مناطقی مانند «شهرک رضوان»، «آزادی»، «عطایی» و «تپه نادری» هر مترمربع بالای ۱۴ میلیون تومان است. همچنین در مناطقی مانند طرح‌های مسکن‌مهر «پیله‌سحران»، «سینا» و «میراشرف» قیمت خانه دوخوابه، کمتر از ۴۰۰ میلیون تومان نیست. دراین میان کارشناسان و فعالان بازارمسکن اردبیل معتقدند هرچند گرانی مصالح ساختمانی تاثیر زیادی بر افزایش قیمت مسکن داشته است، اما نبود نظارت کافی زمینه‌ساز آشفتگی بیش‌ازپیش قیمت‌ها دراین حوزه شده‌است.
خراسان‌رضوی
بازارمسکن کلانشهر مشهد در یک سال گذشته افت و خیزهای فراوانی داشته و دچار رکود شده، به‌طوری‌که معاملات مسکن دراین شهر به پایین‌ترین سطح خود رسیده‌است. قیمت مسکن درمشهد در ابتدای سال گذشته روندی افزایشی داشت، اما به‌تدریج و درماه‌های پایانی سال، روند نزولی گرفت و همچنان معاملات در بازار راکد و روزبه‌روز از حجم آن کاسته شده‌است. از ابتدای سال۹۹ تا زمستان، قیمت خانه در مشهد روند افزایشی داشت، اما از دی این روند افزایشی متوقف شد که علت آن رکود اقتصادی در کل کشور است.
افزایش قیمت مسکن در مشهد در سال‌گذشته به طور متوسط ماهانه ۳ تا ۴ درصد و قیمت متوسط هر مترمربع خانه مسکونی، براساس اطلاعات خام سامانه املاک و مستغلات دربهمن‌ماه سال گذشته، حدود ۱۴میلیون تومان بوده‌است. اینها درحالی‌است که قیمت مصالح ساختمانی روبه افزایش و بازار مسکن نیز دچار رکود شده‌است، اما افزایش نرخ‌ها در بازارمسکن کم‌وبیش ادامه دارد؛ تنها با این تفاوت که این روند نسبت به سال‌گذشته کندتر پیش می‌رود. همچنین میزان تسهیلات در نظرگرفته شده برای خرید مسکن، تاثیر چندانی در صاحب‌خانه شدن افراد ندارد، چراکه تنها درصد کمی از قیمت یک واحد مسکونی را تامین می‌کند.
البرز
با وجود راکد بودن بازار مسکن استان‌البرز در یک سال اخیر، اما داده‌های موجود نشان می‌دهد قیمت مسکن دراین استان نسبت به سال گذشته روند افزایشی شتابانی داشته‌است. دراین‌میان منطقه فاز ۲ مهرشهرکرج، با میانگین قیمت هر مترمربع ۳۵ تا ۴۵ میلیون‌تومان، جزو گران‌ترین منطقه‌های شهر است. پس از آن، منطقه عظیمیه قرار دارد که قیمت مسکن دراین منطقه به متری ۲۹ تا ۳۵ میلیون تومان هم می‌رسد.
در جهانشهر و گوهردشت نیز بسته به سال ساخت و امکانات موجود، قیمت‌ها از ۲۲ میلیون تومان آغاز می‌شود و به ۲۹ میلیون‌تومان هم می‌رسد. همچنین بررسی‌های خبرنگارهمشهری نشان می‌دهد گلشهر و فردیس از محله‌هایی هستند که قیمت مناسب‌تری دارند و متوسط قیمت دراین مناطق ۱۵ میلیون‌تومان است. اینها درحالی‌است که حسن‌آباد، محمدشهر و ماهدشت با متوسط قیمت پنج میلیون‌تومان، کمال‌شهر با متوسط قیمت ۶ میلیون‌تومان و کیانمهر با متوسط قیمت هشت میلیون‌تومان، از مناطق ارزان شهرکرج برای خرید مسکن به‌شمار می‌روند. درچنین شرایطی فعالان بازارمسکن کرج معتقدند میزان کنونی وام مسکن پاسخگوی قیمت‌های موجود نیست و فقط برای خرید خانه در محله‌های پایین‌شهر می‌تواند به خریداران کمک کند.
سمنان
وضعیت قیمت مسکن در سمنان، بسته به موقعیت شهرها متفاوت است. شهرهای سمنان و شاهرود بیشترین قیمت مسکن را دارند. قیمت مسکن در سمنان در مناطقی مانند «بلوار مصطفی خمینی»، «باغ فردوس»، «کوی رضوان»، «شهرک فرهنگیان» و «شهرک گلستان» بیشتر از سایر نقاط این شهر بوده و بسته به امکانات واحد مسکونی، قیمت آن بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون‌تومان در نوسان است. اما در برخی مناطق این شهر آپارتمان با قیمت ۶ تا ۹ میلیون تومان هم وجود دارد. این وضعیت در شهر شاهرود نیز دیده می‌شود. قیمت مسکن دراین شهر از متری ۷ میلیون تا متری ۱۴ میلیون‌تومان در نوسان است. در برخی مناطق نیز می‌توان واحدهایی با قیمت‌های بالاتر یافت.
البته در استان سمنان به‌جز این دو شهر، شهمیرزاد، به‌دلیل موقعیت گردشگری خاصی که دارد نیز از شهرهای گران این استان محسوب می‌شود. قیمت مسکن دراین شهر خوش آب‌وهوا حدود متری ۱۰ تا ۱۵ میلیون‌تومان برآورد می‌شود، اما در شهرهایی مانند مهدیشهر، میامی و گرمسار می‌توان واحدهایی با قیمت متری ۴ تا ۷ میلیون تومان هم یافت. قیمت مسکن در گرمسار به متری ۱۰ میلیون تومان نیز می‌رسد.
گلستان
براساس اعلام اتحادیه مشاوران املاک گلستان، قیمت مسکن در چهار ماه نخست سال‌جاری، چه در زمینه خرید و فروش و چه در بحث رهن و اجاره، رشد ۴۰درصدی را تجربه کرده‌است. دراین میان گران‌ترین منازل گرگان به بلوار ناهارخوران و محله «سروش جنگل» اختصاص دارد. بالاترین قیمت خرید و فروش در مرکز استان با عددی بین ۱۰ تا ۱۴ میلیارد تومان به خانه‌های سروش جنگل اختصاص دارد. خانه‌های منطقه «عدالت» نیز با ۷ تا ۱۰ میلیاردتومان، قیمت‌های متوسطی دارند و قیمت‌ها در محله «افسران» بین ۲ تا ۴ میلیاردتومان می‌رسد که جزو کم‌ترین‌هاست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد این قیمت‌ها در گنبدکاووس، دومین شهر بزرگ استان نیز تقریبا درهمین حدود است. مرکز شهر و در مجاورت خیابان‌های اصلی خانه‌های مسکونی با متراژ ۱۰۰ تا حداکثر ۲۰۰مترمربع، به صورت میانگین ۳ تا ۴میلیارد تومان به فروش می‌رسد.
قزوین
شهر قزوین حداقل از حدود ۲ دهه قبل، همواره به‌عنوان یکی از ۳ یا ۴ شهر نخست کشور ازنظر گرانی مسکن و اجاره‌بها مطرح بوده‌است و کارشناسان اقتصادی، دلیل آن را موقعیت صنعتی، کشاورزی و درنتیجه مهاجرت‌هایی از استان‌های اطراف برای اشتغال می‌دانند که سبب بالا رفتن تقاضای مسکن در قزوین شده‌است. با توجه به نوسان‌های شدید بازار سرمایه، قیمت مسکن در یک سال اخیر ۲ برابر و دربرخی مناطق تا ۳ برابر رشد داشته است.
با این وجود، برخی مالکان و دلالان با تعیین قیمت‌های نجومی در سایت‌های نیازمندی، قصد موج‌سواری در بازارمسکن را دارند، چراکه به دلیل رکود در تولید مسکن در سال‌های اخیر، همچنان تقاضای مسکن اولی‌ها برای خانه‌دار شدن وجود دارد. اینها درحالی‌است که درحال‌حاضر قیمت یک مترمربع آپارتمان در شهرک‌های اقماری شهرقزوین به حدود ۱۲میلیون‌تومان می‌رسد و در مناطقی ازاین شهر مانند «ملاصدرا»، «خیام»، «پونک» و «سرتک» قیمت هرمترمربع آپارتمان تا ۳۲میلیون‌تومان هم قیمت‌گذاری می‌شود.
مرکزی
استان مرکزی ازنظر بهای مسکن، در رتبه پنجم گران‌ترین استان‌ها قرار دارد. بیشتر این افزایش قیمت در کلانشهر اراک است. این شهر ازنظر ساختار ظاهری و باطن شهری با شهرهای شیراز، اصفهان و تبریز قابل مقایسه نیست، اما این شهرها با امکانات و جمعیت بیشتر از اراک، به موازات این شهر قرار گرفته‌اند.
براساس آمار وزارت راه وشهرسازی درباره بهای مسکن در شهرهای ایران، میزان میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در اراک با حدود ۱۰ میلیون و ۲۸۰ هزارتومان، به بهای مسکن در کلانشهرهایی مانند شیراز و اصفهان بسیار نزدیک است. البته کاهش معاملات به‌ویژه در ماه‌های گذشته، رکود شدیدی را در بازار خرید و فروش مسکن رقم زده‌است.
درحال‌حاضر قیمت هر مترمربع آپارتمان در «عباس‌آباد» که از مناطق بالای‌شهر اراک محسوب می‌شود، بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون‌تومان است. در مناطق پایین این شهر نیز ازجمله کشتارگاه، قیمت آپارتمان‌ها به ازای هر مترمربع ۸ تا ۱۵ میلیون‌تومان است. آن‌گونه که کارشناسان می‌گویند، اعطای تسهیلات خرید مسکن در استان مرکزی اثربخشی لازم را در خانه‌دارشدن مردم و منطقی شدن قیمت‌ها ندارد.
یزد
براساس برآوردهای انجام شده، شهر یزد سالانه به ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی نیاز دارد و به‌دلیل عدم تحقق این مهم، نیاز انباشته‌ای دراین شهر ایجاد شده‌است که قدرت خرید مردم را کاهش داده و خانه‌دار شدن را از اولویت زندگی یزدی‌ها خارج کرده‌است. به‌عنوان مثال، دربرخی از نقاط شهر، که شاید زمانی تقاضای چندانی نداشت، اکنون با کمتر از یک میلیارد تومان نمی‌شود صاحب‌خانه شد.
مناطقی ازجمله «حسن‌آباد»، «آزادشهر» و… ازجمله نقاط ارزان‌قیمت شهر هستند، درحالی‌که برخی خانه‌های ویلایی در منطقه «صفائیه»، به‌عنوان گران‌ترین نقطه شهر، تا ۳۰ میلیارد تومان معامله می‌شوند و قیمت آپارتمان در همین منطقه ۱۳ تا ۱۵ میلیاردتومان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت مسکن در استان یزد در یک سال‌گذشته چیزی حدود ۲ برابر افزایش داشته‌است و این روند تورمی روبه‌رشد ادامه دارد.
فارس
قیمت خرید هر مترمربع آپارتمان در استان فارس و به‌ویژه در مرکز این استان، یعنی شهر شیراز و حومه، اختلاف قیمت ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومانی دارد، به‌طوری‌که قیمت هر مترمربع خانه در قصرالدشت چیزی درحدود ۳۲ میلیون‌تومان و در شهر صدرا حدود هفت میلیون‌تومان است. اما مدتی است افزایش قیمت مسکن موجب شده مردم توان خرید مسکن یا رهن و اجاره را در شهر شیراز از دست بدهند.
افزایش قیمت خانه در تمامی شهرهای استان، به‌ویژه در شیراز، باعث شده تا افراد زیادی، دیگر امیدی به خانه‌دار شدن نداشته باشند و به زندگی در مناطق پایین‌تر و حتی شهرهای اطراف رو بیاورند.
زنجان
استان زنجان ازنظر تورم در حوزه زمین و مسکن شرایط ویژه‌ای دارد و بدون هیچ دلیل توجیه کننده‌ای، جزو استان‌های با مسکن گران محسوب می‌شود. آمارها نشان می‌دهد این‌استان در رتبه ۱۲ کشور در زمینه گرانی مسکن قرار دارد.
درحال‌حاضر دربرخی نقاط شهر زنجان، قیمت خرید خانه حتی تا هرمترمربع ۱۸ میلیون تومان هم افزایش داشته‌است و فعالان حوزه مسکن معتقدند این میزان گرانی، دلیلی به‌جز افزایش واسطه‌گری‌ها ندارد و اکنون قیمت مسکن در زنجان ۲۵درصد بیشتر از قیمت واقعی آن است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد قیمت یک آپارتمان ۳ خوابه در «شهرک کارمندان» این شهر، بالاتر از چهار میلیاردتومان تمام می‌شود که در مقایسه با مراکز استان‌های هم‌سطح این قیمت بسیار بالاست.
بوشهر
بازار مسکن در استان بوشهر به‌شدت تحت تاثیر عواملی ازجمله قرار گرفتن در محدوده مناطق تجاری، بندری یا همجواری با صنایع نفت و گاز قرار دارد و رد آنها در رشد قیمت‌ها دربازار خرید و فروش و اجاره و رهن به خوبی قابل مشاهده‌است. به‌تازگی تصویب منطقه آزاد بوشهر هم بر افزایش شتابان قیمت‌ها دراین حوزه تأثیر به‌سزایی داشته‌است.
دراین میان براساس مشاهده‌های میدانی اکنون قیمت هرمترمربع آپارتمان در محله‌های برخوردار شهربوشهر مانند خیابان‌های مدرس، بعثت و سنگی، با متوسط عمر یک تا ۳ سال ساخت، به ترتیب ۱۶، ۱۴ و ۱۲ میلیون‌تومان است؛ این درحالی‌است که برای منازل ویلایی به‌ازای هر مترمربع بین ۸ تا ۱۰ میلیون‌تومان به قیمت‌ها افزود می‌شود. اینها درحالی‌است که تسهیلات پرداختی در حوزه مسکن، به‌ویژه در مرکزاستان، برای خرید یک واحد آپارتمان، کفاف نمی‌دهد.
ایلام
اگر برای خرید مسکن، سری به دفاتر مشاوران املاک شهر ایلام بزنید، با قیمت‌های نجومی روبه‌رو می‌شوید. فروشنده‌ها در ایلام هر قیمتی را که بخواهند، روی ملک می‌گذارند و هیچ ضابطه مشخصی هم دراین زمینه وجود ندارد و حداقل قیمت هر مترمربع واحد مسکونی شاید کمتر از ۱۰ میلیون تومان نباشد. از دلایل اصلی این افزایش قیمت، می‌توان به افزایش تقاضا، گرانی مصالح و همچنین جولان دلالان زمین و مسکن اشاره کرد.
اکنون برای خرید یک خانه ۶۰ متری درشهر ایلام، در مناطق پایین‌تر، باید حداقل ۳۰۰ میلیون‌تومان و در مناطق بالای‌شهر تا ۸۰۰ میلیون تومان پول داشته باشید. افت‌وخیزهای شدید قیمت مسکن به‌خصوص حباب ناشی از جهش قیمت‌ها در بازار، معاملات ملک را با نوسان‌های بزرگ روبه‌رو کرده و محیط ناامنی در بازار ساخت‌وساز به‌وجود آورده‌است.
خراسان‌شمالی
خراسان‌شمالی با کمبود مسکن مواجه است و اگر سالانه ۱۰ هزار واحد مسکونی در استان ساخته نشود، در سال‌های آینده تورم قیمت مسکن دراین‌استان سرسام آور خواهد بود. تورم قیمت مسکن در سال‌های گذشته در استان از حدود ۱۲۰ درصد هم عبور کرده و این روزها قیمت هر مترمربع آپارتمان در مرکز شهر بجنورد، با برخی مناطق متوسط شهرتهران برابری می‌کند.
نگاهی به قیمت زمین و مسکن دراین‌شهر نشان‌دهنده میانگین بسیار بالای متری ۵ تا ۲۰ میلیون‌تومان است و از این بابت، جوانان خراسان‌شمالی برای تشکیل خانواده با بزرگ‌ترین مانع به نام منزل مسکونی مواجهند. درسال‌های اخیر تولید مسکن دراین استان بسیار پایین بوده و همین عامل در کنار افزایش تقاضا برای مسکن، سبب گرانی خانه در استان شده‌است. در سال‌های اخیر هیچ طرح و برنامه مشخصی برای ساخت مسکن در استان وجود نداشته، اما گویا قرار است کمبود مسکن در خراسان‌شمالی با ساخت واحدهای مسکن ملی جبران شود.
هرمزگان
بندرعباس، برخلاف دیگر شهرهای بزرگ کشور، منطقه شمال و جنوب از لحاظ بافت شهری فقیر و اعیان‌نشینی ندارد. غالبا محله‌های حاشیه‌ای و بافت فرسوده در کنار مناطقی با بافت مرفه‌نشین واقع شده‌اند؛ مانند محله «آیت‌الله غفاری» و «کوی فرهنگیان» که در کنارهم قرار گرفته‌اند و بافت شهری کامل متفاوتی دارند؛ درست است که تنها یک خیابان کم‌عرض میان این دو محله فاصله انداخته، اما ازنظر قیمت ملک باید گفت تفاوت آنها از زمین تا آسمان است.
قیمت متوسط هر مترمربع واحد مسکونی در منطقه «رسالت» بندرعباس، حدود ۱۵تا ۱۷ میلیون تومان و در محدوده «داماهی» و خیابان دانشگاه نیز بین ۱۶تا ۱۸ میلیون تومان است که نسبت به ابتدای سال ۹۷، جهش ۵ تا ۶ برابری داشته‌است. به‌عنوان مثال در اواخر سال ۹۶ درمحدوده‌های یاد شده، قیمت متوسط هرمترمربع واحد مسکونی بین ۲ تا ۳ میلیون بود. البته یکی از علل افزایش قیمت مسکن در بندرعباس را می‌توان بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی دانست.
آذربایجان‌شرقی
در مناطق مختلف تبریز، به‌عنوان مرکز استان آذربایجان‌شرقی، بسته به بودجه‌ای که دارید، می‌توانید خانه‌ای بین ۱۰۰ میلیون‌تومان تا ۲۰ میلیاردتومان تهیه کنید. نکته جالب اینجاست که این خانه‌ها فاصله زیادی ازهم ندارند و درمنطقه شمال و شرق تبریز می‌توان این خانه‌ها را پیدا کرد. در محله «ملا زینال» و «احمدآباد» که در دامنه کوه «عون بن علی» قرار دارد، خانه‌هایی با قیمت حدود ۱۰۰ میلیون‌تومان هم پیدا می‌شود که البته سند رسمی ندارند و درمقابل در منطقه حضرت ولی‌عصر(عج) تبریز و در محله‌هایی مانند «فروغی» و «خیابان تختی» خانه‌های لوکس ۳۰۰ مترمربع به بالا وجود دارد که قیمت هر واحد آپارتمانی آن تا ۲۰ میلیارد هم می‌رسد.
در ۱۰ سال گذشته روند روبه‌رشد قیمت خانه در استان ملموس بوده‌است، به‌نحوی‌که در مرکز شهر، قیمت هر مترمربع آپارتمان از حدود یک میلیون‌تومان به ۱۷ میلیون تومان رسیده‌است. پرداخت تسهیلات مسکن در استان براساس الگوی کلانشهرها و شهرهای کوچک سراسرکشور است، اما به اعتقاد فعالان بازارمسکن تبریز، عامل اصلی در تعیین قیمت مسکن دراین‌شهر، میزان عرضه و تقاضا و تبعیت از قیمت‌های پایتخت است.
چهارمحال‌وبختیاری
اگرچه قیمت مسکن طی سال‌های اخیر در استان چهارمحال‌وبختیاری، مانند دیگر مناطق کشور، از رشد قابل‌توجهی برخوردار بوده‌است، اما این افزایش قیمت در شهرهای شهرکرد، بروجن و لردگان عمیق‌تر از سایر استان‌های کشور است، چراکه بنابر آخرین گزارش‌های حوزه مسکن، چهارمحال‌وبختیاری در کنار استان‌های قم و تهران، جزو گران‌ترین استان‌ها دراین حوزه به‌شمار می‌رود. کمبود زمین، از دلایل گرانی مسکن در شهرکرد درمقایسه با سایر مناطق کشور است.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد، هم‌اکنون قیمت یک آپارتمان ۱۰۰ متری در بالای‌شهر شهرکرد، حدود ۵/۳ میلیارد تومان قیمت گذاری می‌شود و همین آپارتمان در مناطق مرکزی شهر حدود ۲ میلیارد تومان و در مناطق پایین‌دست، حدود یک میلیاردتومان است. آمارها نشان می‌دهد قیمت زمین و مسکن در چهارمحال‌وبختیاری ازسال ۹۲ تاکنون، ۱۰ برابر رشد داشته‌است.
کرمانشاه
درشهر کرمانشاه، به‌عنوان مرکزاستان، قیمت خرید هر مترمربع آپارتمان مسکونی، براساس سال ساخت و محله آن و البته قیمتی که مالک تعیین می‌کند، متفاوت است. به‌عنوان مثال قیمت هر مترمربع آپارتمان با عمر ۱۵ سال به‌بالا در محله «۲۲ بهمن» که از محله‌های بالای‌شهر محسوب می‌شود، حدود ۱۵میلیون تومان است.
همچنین قیمت هر مترمربع آپارتمان مسکونی با عمر ۱۵سال در محله «فردوسی»، به عنوان محله‌ای متوسط رو به بالا، حدود ۱۴میلیون تومان و در محله‌هایی مانند «شهرک بعثت»، به‌عنوان محله‌ای پایین‌شهر، هر مترمربع آپارتمان مسکونی بالای ۱۵سال ساخت، بین ۹ تا ۱۲میلیون قیمت می‌خورد.
اما براساس آنچه مشاوران املاک می‌گویند، درشهر کرمانشاه مالکان تعیین‌کننده نهایی نرخ‌ها هستند. برهمین اساس هم هست که قیمت خانه مسکونی دراین‌شهر حدود ۳۵ تا ۴۰درصد نسبت به سال‌گذشته افزایش داشته‌است.
قم
با وجود اینکه بازار مسکن قم با رکود شدید مواجه است، اما روند ساخت‌وسازها در این استان رونق دارد. در سال‌گذشته بیش از ۲ میلیون‌و ۳۷ هزار مترمربع پروانه ساختمانی در شهر قم صادر شده که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، ۳۸ درصد رشد داشته‌است. مناطقی مانند «سالاریه»، «بلوار شهید صدوقی» و «شهرک قدس» از مناطق بالای‌شهر قم محسوب می‌شوند؛ براین اساس متوسط قیمت هرمترمربع مسکن در سالاریه بیش از ۳۰ میلیون تومان و ۲ منطقه دیگر حدود ۱۷ میلیون‌تومان است.
در محله «پردیسان» که به منطقه مسکن‌مهر معروف است؛ قیمت هر مترمربع آپارتمان حدود ۸ میلیون تومان است. قیمت خانه‌های ویلایی در مناطق پایین‌شهر همچون «شیخ‌آباد» و «قلعه کامکار» به‌ازای هر مترمربع ۸ تا ۱۲ میلیون تومان است. کارشناسان می‌گویند در شرایطی که قیمت مسکن درحال افزایش بود، رغبت شهروندان برای استفاده از تسهیلات خرید مسکن کمتر شد، اما اکنون که میانگین قیمت مسکن در قم مایل به کاهش است، می‌توان امیدوار بود فاصله بین قدرت خرید خانوار و سطح میانگین قیمت مسکن کاهش یابد و بازار به سمت مصرفی شدن و تعادل قیمتی حرکت کند که این رویه به افزایش اثربخشی تسهیلات بانکی خرید مسکن می‌انجامد.
کردستان
درشهر سنندج، به‌عنوان مرکزاستان کردستان، قیمت خرید و فروش خانه در محله‌های مختلف متفاوت است. سال ساخت، محله، متراژ و آپارتمانی یا ویلایی بودن خانه وهمچنین درنهایت قیمتی که مالک به خریدار می‌دهد، از شاخص‌های تعیین کننده قیمت مسکن دراین‌شهر به‌شمار می‌رود. اما هرچه هست، به‌گفته فعالان بازار مسکن سنندج، قیمت هر مترمربع خانه مسکونی در این شهر، از سال گذشته تاکنون درمناطق مختلف، حدود ۵۰درصد افزایش داشته‌است.
اینها درحالی‌است که درحال‌حاضر هر مترمربع آپارتمان مسکونی در محله «مبارک‌آباد» سنندج که در بالای‌شهر قراردارد، بین ۲۰تا ۲۵میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود. همچنین درمحله‌های متوسط و پایین‌شهر مانند «چهارباغ» میانگین هرمتربع آپارتمان مسکونی به حدود ۱۲ تا ۱۵میلیون تومان می‌رسد.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد پرداخت وام مسکن و ساخت‌وسازهای دولتی تأثیری در فروکش کردن التهاب قیمت‌ها دراین حوزه دراستان کردستان و به‌ویژه شهرسنندج نداشته‌است.
لرستان
خرم‌آباد، به‌عنوان مرکز استان لرستان، در یک‌سال گذشته شاهد افزایش قیمت‌ها در حوزه زمین و مسکن بوده است. براین اساس در نیمه‌دوم سال‌گذشته، قیمت هر مترمربع آپارتمان مسکونی، به‌عنوان مثال در منطقه بالاشهرنشین «شیرخوارگاه» حدود ۸ تا ۹ میلیون‌تومان بود که اکنون به بیش از ۱۷ میلیون تومان رسیده‌است.
همچنین قیمت هر مترمربع خانه ویلایی از حداقل ۱۶ میلیون تومان، به بیش‌از ۲۲ میلیون تومان رسیده که با برخی از مناطق شهرتهران برابری می‌کند. با توجه به این موضوع به‌نظر می‌رسد خرید یک واحد مسکونی ۱۰۰ متری با ۲ میلیارد تومان در شهر خرم‌آباد درحال عادی شدن است.
افزایش قیمت مسکن تابعی از وضعیت اقتصادی و افزایش روزبه‌روز قیمت مصالح ساختمانی است، اما دراستان لرستان نرخ بالای بیکاری هم مزید برعلت شده تا قیمت زیاد مسکن، بیش‌ازپیش بر زندگی مردم تأثیر منفی برجا بگذارد. علاوه براینها، مدتی است که سرمایه‌گذاران دراستان لرستان به بخش مسکن رو آورده‌اند و تقاضا به‌شدت بالا رفته‌است.
به‌گفته رئیس اتاق اصناف استان، بررسی‌ها نشان می‌دهد درچندماه اخیر حدود ۴۰ درصد از خرید و فروش‌های مسکن در خرم‌آباد باهدف سرمایه‌گذاری انجام شده؛ یعنی به‌عنوان مثال، یک‌نفر ۱۰ واحد مسکونی خریده یا فروخته که این موضوع ازطریق سامانه «کد رهگیری» قابل اثبات است.
کرمان
در دهه‌های اخیر تقریبا تنها راهکاری که در مقاطع مختلف برای ساماندهی بازار مسکن به‌کار گرفته می‌شود، پرداخت تسهیلات خرید مسکن است که تاثیر قابل‌توجهی بر افزایش محسوس قدرت خرید قشرهای متوسط و ضعیف جامعه ندارد. برهمین اساس با ۱۸۰ میلیون‌تومان وام مسکن، در شهر کرمان فقط ۱۲ متر از یک آپارتمان در یک محله متوسط را می‌توان خرید.
بررسی‌ها نشان می‌دهد درسال‌جاری نرخ اجاره بهای خانه در شهر کرمان نسبت به سال‌گذشته افزایش ۱۰۰ درصدی داشته‌است و براساس مستندات موجود، میانگین افزایش قیمت مسکن و زمین حداقل ۳۰۰ درصد و دربرخی مناطق، بیش از این، افزایش داشته‌است.
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد میانگین قیمت یک مترمربع آپارتمان مسکونی در شهرکرمان، از هفت میلیون‌تومان آغاز می‌شود و تا ۳۰ میلیون هم می‌رسد. باید به این نکته هم اشاره کرد که درعرف شهر کرمان، واحد اندازه‌گیری زمین مسکونی «قصب» بوده که معادل ۲۵ مترمربع است و میانگین قیمت یک قصب زمین مسکونی در محله‌های متوسط شهرکرمان به حدود ۲۵۰ میلیون تومان می‌رسد.
