به گزارش ساختمان آنلاین: مهاجرت گسترده مردم از روستاهای دور افتاده و محروم خراسان جنوبی طی ۱۵ سال گذشته باعث بروز مشکلاتی همچون ایجاد حاشیه نشینی و ساخت و سازهای غیر مجاز در روستاهای اطراف شهر بیرجند شده است.
مردمی که توان خرید یا اجاره منزل در داخل شهر را نداشته و ترجیح داده‌اند در مناطق و به عبارت دیگر روستاهای اطراف شهر چون امیرآباد، حاجی آباد، حسین آباد سادات و چهکند و یا از طرف دیگر شهر در دشت علی آباد و یا دستگرد زمین و خانه بخرند و اکنون جمعیتی چندین هزار نفری را تشکیل داده‌اند.
همواره هم در این مناطق مشکلاتی در حوزه خدمات رسانی وجود داشته است. گاه مسئولان سخن از کمبود مدرسه و کلاس درس در حاشیه شهر می‌زنند و هر چند مدت یک بار نیز سخن از الحاق بخشی از حاشیه شهر به محدوده شهر زده می‌شود.
اما مسئله اینجا است که آیا الحاق روستاهای حاشیه شهر بیرجند به محدوده شهر مشکلات مردم این مناطق را در حوزه‌های مختلف چون دریافت خدمات کاهش می‌دهد؟ و از طرف دیگر آیا امکان افزایش محدوده شهر بیرجند وجود دارد یا خیر؟
افزایش جمعیت در روستاهای اقماری بیرجند
نکته قابل توجه در این مسئله رشد بیش از حد جمعیت در روستاهای اقماری شهر بیرجند است که گاه در رسانه‌ها از آن به عنوان معضل یاد می‌شود و در یک نمونه در بهمن ماه ۹۸ در یک کارگروه معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی گفت: طبق اعلام مرکز بهداشت روستاهای حاجی آباد و امیرآباد ۲۲ هزار و ۳۰۰ نفر جمعیت داشته و تا ۱۰ سال آینده جمعیت این روستاها به ۴۰ هزار نفر می‌رسد که باید تدابیر بیشتری اندیشیده شود.
تنها با بیان اینکه جمعیت روستاهای اطراف بیرجند در ۲۰ سال گذشته تاکنون هفت برابر شده و در این مدت با توجه به اینکه رشد جمعیت در بیرجند دو درصد بوده است میزان رشد در روستاهایی مانند امیرآباد و حاجی آباد به ۱۲ درصد رسیده است.
رضا خدابخش‌زاده از ساکنان یکی از روستاهای حاشیه شهر بیرجند که تنها ۱۰ کیلومتر با شهر فاصله دارد، در این زمینه گفت: من حدود ۶ سال است که در امیرآباد ساکن هستم و از همان زمان سخنانی در زمینه الحاق آن به محدوده شهری مطرح بوده است.
درد دل شهروندان
وی بیان‌کرد: در برهه‌ای از زمان می‌خواستم خانه‌ام در امیرآباد را بفروشم که یک املاکی به من گفت این کار را نکن چون قرار است امیرآباد به شهر ملحق شود و آن زمان قیمت خانه‌ات افزایش پیدا می‌کند و با این وعده من را منصرف کرد.
خدا بخش‌زاده گفت: اما نه تنها امیرآباد به شهر متصل نشد بلکه با افزایش قیمت در شهر بیرجند دیگر نتوانستم در داخل شهر خانه بخرم و از تصمیم فروش منزل منصرف شدم.
یکی دیگر از اهالی روستاهای حاشیه‌ای بیرجند می‌گوید: تکلیفمان را مشخص نمی‌کنند که قرار است به شهر ملحق شویم یا خیر؟
وی ادامه داد: یک روز مسئولین می‌گویند خبری از الحاق نیست و عده‌ای هم به همین بهانه می‌آیند و ملک و املاک مردم را با قیمت‌های پایین خریداری می‌کنند اما چندی بعد زمزمه می‌شنویم قرار است به شهر ملحق شود آن موقع بازار داغ می‌شود و زمینی‌هایی که باقیمت پایین خریده‌اند را با چند برابر افزایش به خود مردم می‌فروشند که بخرید که بازهم گران می‌شود.
محمدی عنوان کرد: این قصه سال‌هاست که تکرار می‌شود و مردم هم سردرگم مانده‌اند بمانند به امید آینده روشن یا ترک روستا کنند و برای داشتن امکانات به شهر بروند.
وی تصریح کرد: عده‌ای هم فقط املاک و زمین خریداری می‌کنند چه وقتی ارزان است و چه موقعی که گران‌تر می‌شود، آنها انگار اطلاعات ویژه‌تر از وضعیت این مناطق دارند!
علی برات‌زاده یکی از دهیاران روستاهای اطراف شهر بیرجند که هر چند گاهی زمزمه اتصال آن به محدوده شهری مطرح است در این زمینه بیان کرد: موضوع الحاق مناطق حاشیه شهر بیرجند و مطلوب بودن یا نبودن آن از چند جهت قابل بررسی است.
فواید و مضرات الحاق روستاهای حاشیه بیرجند
وی بیان‌کرد: هر چند در حال حاضر خدماتی چون حمل و نقل عمومی در حاشیه شهر بیرجند چون امیرآباد، حاجی آباد و حسین آباد سادات وجود دارد ولی در صورت الحاق آن به محدوده شهری دیگر خدمات شهرداری چون ایستگاه آتش نشانی نیز به این مناطق خواهد آمد.
برات‌زاده گفت: اما از طرف دیگر با الحاق این مناطق به محدوده شهری تعرفه خدمات چون پروانه ساخت و ساز و هزینه آب بها و گاز و … افزایش پیدا خواهد کرد.
این دهیار جوان یکی از روستاهای حاشیه شهر بیرجند اظهار کرد: همچنین از طرف دیگر با الحاق این مناطق به محدوده شهری ماهیت روستایی و کشاورزی و همچنین سبک معماری سنتی این مناطق تغییر خواهد کرد که یک آسیب محسوب می‌شود.
افزایش سه برابری قیمت زمین
وی با اشاره به شایعاتی که درباره الحاق این مناطق به محدوده شهری مطرح می‌شود، بیان‌کرد: به محض مطرح شدن این شایعات قیمت زمین تا سه برابر در مناطق حاشیه شهر بیرجند افزایش پیدا می‌کند و این مسئله خرید و فروش مسکن را وارد یک رکود می‌کند.
برات‌زاده یادآور شد: به عنوان مثال یک متر زمین که حدود یک سال و نیم قبل در این مناطق حدود ۴۰۰ هزار تومان بوده است در حال حاضر به دو میلیون تومان رسیده است.
ابراهیم تقی‌زاده، رئیس شورای شهر بیرجند نیز در این زمینه اظهار کرد: هر چند در موضوع الحاق مناطق حاشیه شهر بیرجند باید کار کارشناسی دقیق‌تری صورت گیرد، ولی به نظر می‌رسد در شرایط فعلی افزایش محدوده شهری ضرورتی ندارد.
شایعه سازی
رئیس شورای شهر بیرجند بیان‌کرد: افزایش محدوده شهری باید بر اساس یک سری استانداردها صورت گیرد، که بر اساس این استانداردها می‌گویم در حال حاضر افزایش محدوده شهر بیرجند ضرورتی ندارد.
تقی زاده با اشاره به اینکه در حال حاضر بیرجند جمعیت پذیری مطلوب خود را دارد، ادامه‌داد: علی‌رغم همه این سخنان باز هم تأکید بر کار کارشناسی دقیق و جمع بندی در کمیسیون‌های مربوطه در شهرداری و شورای شهر دارم.
وی با بیان اینکه همیشه در زمینه الحاق بخش‌هایی از حاشیه شهر بیرجند به محدوده شهری شایعاتی مطرح شده است، گفت: این شایعات موجب افزایش ناگهانی قیمت زمین در آن مناطق و در نهایت موجب ضرر و زیان شهروندان شده است.
علیرضا اربابی رئیس اتحادیه مشاوران املاک خراسان‌جنوبی در زمینه الحاق مناطق حاشیه شهر بیرجند به محدوده شهری نظر دیگری دارد، و اظهار کرد: بی شک الحاق برخی از روستاها و مناطق حاشیه شهر بیرجند به محدوده شهری موجب افزایش ساخت و ساز منزل در آن مناطق می‌شود که به نفع شهروندان است.
نفع مردم در الحاق است
وی بیان‌کرد: برخی می‌گویند که چون تعرفه‌های خدمات در حاشیه شهر بیرجند روستایی محسوب می‌شود عدم الحاق آن به محدوده شهری به نفع مردم است ولی من نظر دیگری دارم.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک خراسان‌جنوبی ادامه‌داد: اگر امیرآباد، حاجی آباد، و از آن طرف دیگر شهر دشت علی آباد به محدوده شهری افزوده شود، خدمات شهرداری در آن مناطق گسترش می‌یابد و بسیاری از کاستی‌ها رفع می‌شود.
اربابی گفت: در حال حاضر شهرداری در یک خیابان ۶ متری برای ساخت یک واحد چندطبقه‌ای پروانه ساخت می‌دهد که از جنبه‌های مختلف چون افزایش ترافیک در کوچه‌ها و خیابان‌ها به هیچ وجه مطلوب نیست.
وی یادآور شد: به جای مجوز دادن برای ساختمان‌های چندین طبقه در کوچه‌های تنگ و باریک می‌توان محدوده شهری و به تبع آن خدمات در مناطق اطراف شهر را افزایش دهیم تا ساخت منازل در آن نقاط نیز گسترش پیدا کند.
سو استفاده می‌کنند
قاسمی، معاون شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی در این زمینه اظهار کرد: تصمیم‌گیری درباره موضوع الحاق مناطق حاشیه شهر بیرجند باید بر اساس اسناد بالا دستی صورت گیرد.
وی بیان‌کرد: تجربه ثابت کرده است که هرگاه یک منطقه حاشیه شهر را به محدوده شهری افزوده‌ایم مشکلات چند برابر شده است.
معاون شهرسازی راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی با بیان اینکه بی شک نتیجه الحاق هر کدام از مناطق حاشیه شهر بیرجند چون امیرآباد، حاجی آباد، شکراب، دشت علی آباد و… به محدوده شهری با یکدیگر متفاوت است، ادامه داد: در این زمینه‌ها باید کار کارشناسی با دقت لازم صورت گیرد.
قاسمی گفت: مردمی که در حال حاضر در مناطق حاشیه شهر بیرجند زندگی می‌کنند برای دریافت خدمات چون پروانه ساخت، آب بها، بهای گاز و برق و …هزینه‌های با تعرفه روستایی پرداخت می‌کنند که در صورت الحاق به شهر این هزینه‌ها افزایش خواهد یافت.
وی درباره صحبت‌هایی که گاه درباره الحاق بخش‌هایی از شهر بیرجند به محدوده شهری مطرح می‌شود، اظهار کرد: این مسائل همیشه به صورت پیشنهاد و در حد سخن مطرح بوده ولی هیچگاه شکل قطعیت نداشته است.
معاون شهرسازی راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی یادآور شد: اگر این پیشنهادات به شکل قطعی در رسانه‌ها و جامعه مطرح شود، موجب سو استفاده برخی را فراهم می‌کند.
در هر حال چه به عنوان شایعه و یا واقعیت طرح سخنانی درباره الحاق روستاهای اطراف شهر بیرجند به محدوده شهری قیمت مسکن و زمین را طبق گفته‌ها در آن مناطق افزایش می‌دهد و موجب سو استفاده برخی از سودجویان و ضرر و زیان مردم را فراهم می‌آورد.
از این جهت یک بار برای همیشه مسئولان باید تکلیف این مناطق را روشن کرده و با صراحت بیان کنند که برای آینده روستاهای حاشیه شهر بیرجند چه برنامه‌ای دارند؟ آیا می‌خواهند آن را به محدوده شهر بیرجند بیفزایند و یا قرار است ماهیت روستایی آن حفظ شود؟ موضوعی که سال‌ها است مردم امیرآباد، حاجی آباد، حسین آباد و دشت علی آباد و … منتظر آن هستند.
