چگونه در کارگاه سایز میلگرد را تشخیص بدهیم؟
یکی از مواردی که باید توسط مهندس ناظر در کارگاه کنترل شود، کنترل آرماتوربندی فونداسیون، ستون، تیر و یا دیواربرشی است، که اولین موردی که در این کنترل باید مورد بررسی قرار بگیرد، سایز میلگرد هاست. معمولا تشخیص سایز میلگردها کار دشواری نیست ولی اگر چندین سایز نزدیک به هم داخل کارگاه وجود داشته باشد، هم احتمال اشتباه آرماتوربند وجود دارد، هم کنترل سایز توسط مهندس ناظر ممکن است با خطا همراه باشد. در ادامه هفت روش برای تشخیص سایز میلگردها پیشنهاد می شود:
۱-کنترل چشمی:
معمول ترین روش برای تشخیص سایز میلگرد، همان کنترل چشمی است که بسیاری از مهندسین ناظر با توجه به تجربه کاری، به راحتی با یک نگاه سایز میلگرد را متوجه می شوند ولی به هر حال این روش برای مهندسین تازه کار، زیاد مناسب نیست و هم چنین وقتی چندین سایز شبیه به هم در کارگاه وجود دارد (که معمولا در فونداسیون ها این مورد زیاد اتفاق می افتد)، حتی با وجود تجربه کاری، احتمال خطا در کنترل چشمی وجود دارد و البته در آیین نامه ها هم به مهندس ناظر اجازه کنترل چشمی قطر میلگردها داده نشده است.
۲- وزن کردن میلگرد:
با وزن کردن یک متر طول میلگرد ( در صورت استاندارد بودن آن ) می توان قطر میلگرد را از رابطه زیر به دست آورد:
۴/(۳٫۱۴* d^2 ) *یک متر*۷۸۵۰(وزن مخصوص)=وزن یک متر میلگرد
این روش وقتی آرماتورها بسته شده اند، شاید زیاد کارایی نداشته باشند، ولی به هرحال روشی است که دقیق تر می باشد. البته پیدا کردن ترازو در یک پروژه و وزن کردن یک متر میلگرد با آن هم درد سرهای خاص خودش را دارد!
۳- استفاده از کولیس:
یکی از روش های دقیق اندازه گیری سایز میلگرد با استفاده از کولیس است.
در مورد کولیس سوال زیر مطرح می باشد:
در موقع اندازه گیری با کولیس از روی اج میلگرد و یا از پایین اج باید اندازه بگیریم
در میلگردهای آجدار بسته به نوع آج،سه قطر وجود دارد:
قطر اسمی
قطر زمینه (بدون احتساب آج)
قطر خارجی ( با احتساب آج)
مثال: میلگرد شماره ۱۶ با آج یکنواخت:
قطر اسمی:۱۶
قطر زمینه ۱۵
قطر خارجی:۱۸
– بر طبق استاندارد ملی ۳۱۳۲ تحت عنوان: “میلگردهای فولادی گرم نوردیده – ویژگی ها و روش آزمون” به طور مثال برای میلگردی که قطر اسمی ۱۴ میلیمتر هست، قطر مفید ۱۳ میلیمترـه ، و قطر واقعی (شامل قطر مفید و ارتفاع آج روی اون) ۱۵٫۵ میلیمترـه
بنابراین برای سایز ۱۴ اگه تو کارگاه با کولیس اندازه بگیرید باید به عدد ۱۵٫۵ برسید (همین ۱۵٫۵ هم به اندازه ۰٫۵ میلیمتر رواداری مجاز داره و میتونه ۱۵ یا ۱۶ باشه)
۴- استفاده از شابلون:
بعضی از مهندسین برای راحتی کار ، شابلون های آماده ای را همراه خود دارند که سایز انواع میلگرد در آنها تعبیه شده و به راحتی بوسیله آنها میلگردها را کنترل می کنند. این شابلون ها را بعضی از مهندسین با فیلم رادیولوژی، ورق های نازک کانال کولر و یا حتی روبان درست می کنند!
۵- استفاده از انگشتان دست:
بعضی از مهندسین، از قبل بند های مختلف انگشتان خود را اندازه زده اند و با گذاشتن انگشت روی میلگرد به راحتی سایز میلگرد را متوجه می شوند. این روش بهترین روش برای کنترل سایز میلگردهاست بدون آنکه آرماتور بند یا پیمانکاران متوجه شوند. ولی به هرحال تمیز دادن میلگرد ۱۸ از ۲۰ با بند انگشت، وقتی فقط ۲ میلیمتر با هم تفاوت دارند کار آسانی نیست!
۶- استفاده از ریسمان:
ریسمان بنایی، ابزاری است که در پروژه ها معمولا و جود دارد و در دسترس می باشد و می توان یک تکه ریسمان را دور میلگرد پیچید و با اندازه گیری آن، محیط میلگرد را به دست آورده و بعد قطر میلگرد و سایز آن را به حساب کنیم. این روش یکی از راحت ترین، دقیق ترین و کم دردسر ترین روش هاست. البته می توان از قبل یه ریسمان معمولی رو به اندازه محیط آرماتور های مورد نظر گره زده و آماده همراه مان باشد، و با تطابق با محیط آرماتور ها را کنترل کنیم.
۷- آچار فرانسه:
تجربه یکی دیگر از مهندسین استفاده از یک آچار فرانسه مدرج برای کنترل سایز هاست. که در صورتی که از قبل آماده کرده و علامت گذاری شود، می تواند روش راحت و مناسبی باشد.
